معرفيهاى گزارشى


قرآن و حديث
 فرهنگنامه قرآنى ج4. جمعى از محققان. (چاپ اوّل: مشهد, بنياد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى, 1374), 475ص, وزيرى.
فرهنگ برابرهاى فارسى واژه هاى قرآن كريم است براساس 142 نسخه كهن كه در كتابخانه مركزى آستان قدس رضوى نگهدارى مى شوند, واژه ها براساس هيئت كلمات آمده و در سپس برابرهايى كه در ترجمه يادشده آمده است, ثبت شده است. اين مجلد واژه هاى حرفهاى (ن ـ ى) را دربر دارد. از چگونگى اين فرهنگ پيشتر به تفصيل سخن رفته است. (ر.ك: آينه پژوهش, شماره2, ص20).

 الجمان فى تشبيهات القرآن. ابن ناقيا بغدادى. ترجمه سيدعلى ميرلوحى. (چاپ اوّل: مشهد, بنياد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى, 1374). 581ص, وزيرى.
شيوه بيانى قرآن كه به روزگار اوج بلاغت و گسترش شيوه هاى گوناگون بيانى رخ نمود و بر تمامت گونه هاى سخن چيره گشت و بليغان عرب را به عجز واداشت, شيوه اى است منحصر به فرد در اوج فصاحت و ستيغ بلاغت.
قرآن شيوه هاى ارائه معانى در آن روزگار را به كار گرفت و به اوج رساند. يكى از آن گونه يعنى (تشبيه) در اين نوشتار به گونه اى بس استوار و دقيق و با توجه به ادب عربى و شعور شاعران سامان يافته و عرضه شده است. ابن ناقيا بغدادى از اديبان محدثان و عالمان بزرگ قرن پنجم هجرى است. كتاب را دو تن از پژوهشيان بنام عرب تحقيق كرده و با مقدمه درازدامن در شرح حال و چگونگى فكر و آثار ابن ناقيا بغدادى شيوه او در نگارش كتاب نشر داده اند. آقاى ميرلوحى با ترجمه امين اين اثر, گامى سودمند در گسترش پژوهشهاى قرآنى برداشته است.

 شرح و تفسير لغات قرآن. جعفر شريعتمدارى. (چاپ اوّل: مشهد, بنياد پژوهشهاى اسلامى, 1374), دوم,688ص, وزيرى.
جلد دوّم شرح و تفسير لغات قرآن به تفسير لغات قرآن از ماده دأب تا ماده ضيق براساس تفسير فارسى نمونه پرداخته است.
اين كتاب كاربردهاى هر لغت را در مجلدات مختلف تفسير نمونه گردآورى و براساس آن لغت شرح و تفسير مى كند.

 گفتار اميرالمؤمنين على ـ عليه السلام ـ. سيّد حسن شيخ الاسلامى . (چاپ اوّل: قم, انتشارات انصاريان, 1374), 2ج, 1651ص, وزيرى.
اثر حاضر مشتمل بر ترجمه فارسى و تبويت موضوعى كتاب غررالحكم و دررالكلم است. فراهم آورنده اين اثر, نخست روايات كتاب غرر را به صورت موضوعى تبويت كرده و سپس ترجمه آنها را در ذيل صفحه آورده است. همه روايات اعرابگذارى شده و شماره روايات نيز طبق شرح آقاجمال خوانسارى ضبط شده است. فهرست موضوعات كتاب در پايان جلد دوم آورده شده است. فقه و اصول
 معالم الأصول. حسن بن زين الدين, شهيد ثانى.(چاپ اوّل قم, دارالفكر, 1374), 354ص, وزيرى.
بخش اصول از كتاب عظيم و ارجمند (معالم الدين) فقيه نامدار شيعه, شيخ حسن عاملى فرزند برومند شهيد ثانى از كتابهاى مشهور و درسى و متداول حوزه است و نيازى به معرفى ندارد. اين كتاب را عالمان بسيار شرح كرده و دانشمندانى بدان حاشيه نوشته و در تبيين و توضيح مطالب آن تعليقه هايى نگاشته اند. تعليقه سلطان العلماء يكى از بهترين, گزيده نگارانه ترين و استوارترين تعليقه هاى آن است كه اكنون با تصحيح آقاى محمدى نشر مى يابد. فهرست كتاب بسيار كلّى و مجمل است و مقدمه آن نيز بدون هيچ گونه اشاره مفيد به دو بزرگوار پديدآورنده اين اثر. امّا چاپ كتاب تميز و صحافى آن خوب است.

 نصوص الأقتصاد الأسلامى. جمعى از محققان. (چاپ اوّل: مشهد, بنياد پژوهشهاى اسلامى, 1414) [نشر1416], 304ص, وزيرى.
اين مجموعه به آهنگ گردآورى نصوص و متون پژوهشهاى اقتصادى براساس قرآن, سنت و پژوهش فقيهان تأليف يافته است. پيشتر از چگونگى آن به هنگام نشر جلد اوّل سخن گفته ايم (ر.ك: آينه پژوهش, شماره 20) و اينك جلد دوم آن كه مشتمل بر مباحث (خمس و انفاق) است, نشر يافته است. همتى است بلند كه چون پايان پذيرد, براى پژوهشهاى اقتصادى بس مايه ارجمندى خواهد بود. يادآورى كنيم كه اين مجموعه با اشراف, محقق عالى قدر استاد محمد واعظ زاده خراسانى فراهم مى آيد و بررسى نهايى و تصحيح آن به عهده آقاى صفاءالدين بصرى است. كلام و فلسفه
 شرح المصطلحات الكلاميّه. جمعى از محققان. (چاپ اوّل: مشهد, بنياد پژوهشهاى اسلامى, 13), 430ص, وزيرى.
در اين مجموعه اصطلاحات كلامى برپايه متون مهم كلامى شرح و فهرست شده است. اصطلاحها براساس الفبا تنظيم شده و آنگاه ذيل اصطلاحها تعريفها و توضيحها برگرفته شده از متون كلامى را آورده اند و بدين سان افزون بر تبيين اصطلاحها و توضيح مفاهيم از طريق سنجش تعريفها و توضيحها مى توان به چگونگى تطوّر معانى اصطلاحها دست يافت و نيز به چگونگى ديدگاهها گونه گون در تعريفها و….

 شرح المصطلحات الفلسفيّه. جمعى از محققان. (چاپ اوّل: مشهد, بنياد پژوهشهاى اسلامى, 1314), 485ص, وزيرى.
در اين كتاب اصطلاحات فلسفى بر اساس متون مهم فلسفى گزارش شده است. محققان اصطلاحها را براساس الفباء تنظيم كرده و متن توضيحات برگرفته شده از متون فلسفى را عيناً آورده اند.
اين كتاب و مجموعه پيشين را محققان گروه كلام بنياد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى تدوين كرده اند, سعيشان مشكور باد.

 تاريخ انديشه هاى كلامى در اسلام. عبدالرحمن بدوى. ترجمه حسين صابرى. (چاپ اوّل: مشهد, بنياد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس, 1374), 2ج, 545«794ص, وزيرى.
كتاب يادشده ترجمه اى است از اثر ارجمند پژوهشگر پركار جهان اسلام, دكتر عبدالرحمن بدوى با عنوان (مذاهب الأسلاميّين).
جلد اوّل ويژه اشاعره و معتزله است كه پس از بحثى درباره كلام و چگونگى پيدايش و نامگذارى اين دانش ابتدا به معتزله پرداخته شده است, همراه با بررسى طبقات معتزله, اصول فكرى اعتزاليان, و آنگاه شرح حال و انديشه هاى چهره هاى برجسته اين جريان مانند: واصل بن عطاء, ابوالهذيل علاف, محمد بن عبدالوهاب جبايى و قاضى عبدالجبار همدانى. بخش دوم كه پژوهشى است درباره اشاعره با بحث و بررسى درباره ابوالحسن اشعرى بنيانگذار انديشه اشعرى گرى آغاز مى شود و با بحث درباره باقلانى و ديگر چهره هاى برجسته اين جريان مانند عبدالقاهر بغدادى, ادامه مى يابد و با بحث و بررسى درباره انديشه هاى امام الحرمين جوينى پايان مى يابد.
جلد دوم با بحث از فرقه هاى باطنيه آغاز مى شود و با بحث از اسماعيليان و قرامطه ادامه مى يابد و در بخشهاى بعدى به نصيريه و دروزيان پرداخته مى شود. كتاب بر رويهم داراى اطلاعات ارجمندى است, بويژه بخشهاى پايانى جلد دوم , و ترجمه آن كه برگردانى است يكدست و روان, گامى است بلند در شناخت مذاهب و فرق اسلامى.

 الأيمان والكفر فى الكتاب والسّنه. جعفر السبحانى . (چاپ اوّل: قم, مؤسسة الامام الصادق ـ ع ـ, 1416), 232ص, وزيرى.
پژوهشى است سودمند درباره ايمان و كفر. مؤلف محقق پس از مقدمه اى كوتاه درباره موضوع كتاب و چرايى گزينش آن براى پژوهش, بحث را درباره ايمان از نگاه قرآن و حديث, ايمان به لحاظ لغت و اصطلاح, آيا ايمان كاستى و افزونى مى پذيرد, آيا عمل جزء ايمان است؟!, آنچه بايد بدان ايمان آورد, و… آغاز كرده است. پس از مباحث يادشده, به تبيين و توضيح كفر پرداخته شده است, با اين عناوين: مفهوم كفر و زمينه ها و اقسام آن, تكفير و چگونگى آن, فرق بين اسلام و ايمان, لزوم فراگرفتن عقايد, در ضمن اين بخش, بحثى سودمند درباره جاهل قاصر نيز آمده است شامل دفاع از باورهاى دينى, نفاق و اقسام نفاق. مؤلف در خاتمه, دو رساله براين مجموعه افزوده است. 1) درباره حضرت مسيح(ع) و با عناوين عيسى در پرتو كتاب و سنت و احاديث شيعه, 2) جريان شناسى تفسيرنگاريها و با عناوينِ تفسير به عقل, تفسير به نقل.

 البدعه. جعفر السبحانى . (چاپ اوّل: قم, مؤسسة الامام الصادق ـ ع ـ, 1416), 416ص, وزيرى.
پژوهشى است گسترده و دقيق درباره بدعت, مفهوم و تعريف, آثار و موارد آن. مؤلف ارجمند كتاب را در ده فصل سامان داده است. فصل اوّل گزارش نصوصى از قرآن و سنت درباره بدعت است. در فصل دوم بدعت به لحاظ لغت و اصطلاح بحث شده است. در فصل سوم از مفهوم دقيق بدعت و پايه هاى آن سخن رفته و در فصل چهارم از سير تاريخى مشهود آن. فصل پنجم ويژه بدعت و انگيزه هاى آن است. در فصل ششم به تقسيمى كه برخى از محققان عامّه بدان اشاره كرده اند وبدعت را به نيكو و زشت تقسيم كرده پرداخته و نشان داده است كه بدعت به معناى مصطلح آن نمى تواند نيكو باشد. در فصل بعدى از ابعاد بدعت و خطوط و معيارهاى كلى شناخت بدعت و مبارزه با بدعت سخن رفته و مواردى از مسائل عقيدتى و فقهى كه بدعت پنداشته شده, به بحث گذاشته شده است و نيز مواردى كه فى الواقع بدعت بوده ولى سنت تلقّى شده اند.

 امامت در پرتو كتاب و سنّت. شيخ مهدى سماوى. ترجمه حسين صابرى و حميدرضا آژير. (چاپ اوّل: مشهد, بنياد پژوهشهاى اسلامى, 1374), 571ص, وزيرى.
كتاب در سه بخش به اثبات امامت در پرتو كتاب و سنّت مى پردازد. فصل مقدماتى آن به ضرورت وجود امام, چگونگى گزينش جانشينى پيامبر(ص), زمينه هاى پيدايش انحراف و عوامل جعل و تحريف و ايجاد شبهات مى پردازد و در فصل دوم نصوصى كه از پيامبر(ص) بر اثبات امامت على(ع) نقل شده, آمده و در فصل سوم نصوص قرآنى در اين زمينه يادآور شده است. كتاب براى علاقه مندان اهل بيت(ع) و پويندگان مباحث كلامى, مفيد است. عرفان
 نغمه هاى دل. نعمت اللّه تابنده. (چاپ اوّل: مشهد, پاندا, 1374), 228ص, رقعى.
كتاب در سه بخش تنظيم يافته است. در بخش نخست به نظم, پاسخهايى به پاره اى از سؤالات در حول وحوش مسايل عرفانى داده شده است. بخش دوم به تفسير (نى) و اشعار مربوط به آن از مولوى مى پردازد و بخش سوم اشعارى در زمينه مسايل عرفانى است.
 ديدار با سيمرغ. تقى پورنامداريان. (چاپ اوّل: تهران, پژوهشگاه علوم انسانى و مطالعات, 1374), 304ص, وزيرى.
مجموعه اى است از هفت مقاله درباره عرفان, شعر و انديشه عطار نيشابورى با اين عناوين: شهود زيبايى و عشق الهى, سيمرغ و جبرئيل عطار و تجربه ديدار با خويش, عطار و رساله هاى عرفانى ابن سينا, سيرى در يك غزل عطار, عقل و فلسفه از نظرگاه عطّار, نگاه به داستان پردازى عطّار.
آقاى پورنامداريان از پژوهشگران بنام مسائل عرفانى است و اين مجموعه گو اينكه به مناسبتهاى مختلف به قلم آمده و در مجموع از هماهنگى لازم برخوردار نيست, امّا در نهايت در برنمودن بخشهايى از انديشه, عرفان, و تفكر عطّار و نيز بن مايه هاى فكرى او اثرى است سودمند و خواندنى. زبان و ادبيات
 ديوان فيّاض لاهيجى. تصحيح و تحشيه جليل مسگرنژاد. (چاپ اوّل: تهران, انتشارات دانشگاه علاّمه طباطبايى, 1374), 636ص, وزيرى.
لاهيجى, فيلسوف, متكلم و اديب بزرگ شيعى قرن يازدهم هجرى است, كه ديوان وى در ميان مجموعه هاى شعرى ادب پارسى از جايگاه شايسته اى برخوردار است.
آقاى مسگرنژاد ديوان را برپايه شش نسخه مقابله و تصحيح كرده و در پانوشتها اختلاف نسخه ها را ثبت كرده است. محقق محترم در مقدمه اى درازدامن نگاهى دارد گذرا به حكومتهاى بعد از مغول تا ظهور قيام صفويه و چگونگى وضع دانش و شعر و ادب فارسى در آن روزگاران و عالمان آن زمان.
پس از آن به تفصيل از شرح حال و آثار فياض و از ويژگيهاى شعرى و ممدوحان فياض بحث كرده است.

 گويش سارى (مازندارانى). گيتى شكرى. (چاپ اوّل: تهران, پژوهشگاه علوم انسانى و مطالعات فرهنگى, 1374), 481ص, وزيرى.
گويشهاى گونه گون نشانگر گونه اى از فرهنگ و تمدن نسلهاست, كه گاه به لحاظ پيوند نزديك با گويشهاى مختلف روى به انقراض مى نهد. بازشناسى و بازگويى گويشها نوعى حراست از تمدن و فرهنگ گذشته است , اين كتاب در اين جهت به گونه ساروى از گويش مازندرانى پرداخته است كه از گويشهاى شمال غربى زبانهاى ايرانى است.
نويسنده در پيشگفتارى محدوده بحث را روشن كرده و آنگاه در مقدمه اى از چگونگى وضع طبيعى, اقتصادى, فرهنگى آن ديار سخن گفته و نيز از تاريخچه گويش مازندرانى.
در فصل اوّل كتاب از ساخت آوايى اين گويش بحث شده است. و در فصل دوم از دستور زبان سخن رفته و فصل سوم ويژه فهرست واژه هاست.

 هايكو. ترجمه شهلا سهيل ـ مهوش شاهق. (چاپ اوّل: تهران,پژوهشگاه علوم انسانى و مطالعات فرهنگى, 1373), 108ص, رقعى.
كتاب به تفسير چند قطعه شعر (هايكو) مى پردازد كه نوعى شعر ژاپنى است و تكيه آن بر طبيعت و بويژه فصول سال است. شعر (هايكو) كوتاه و نمادى است. اين كتاب براى پژوهندگان ادبيات ژاپنى مفيد است.

 زندگينامه برندگان جايزه نوبل ادبيات. مريم آقا شيخ محمد ـ سعيد نورى نشاط. (چاپ اوّل: تهران, كوير, 1374), 460ص, وزيرى.
كتاب به شرح حال نوبل, وصيت نامه وى, شيوه اهداى جايزه وى, بى عدالتى در توزيع آن, ارائه آمارى از برندگان, و زندگينامه برندگان جايزه مى پردازد.
اين كتاب براى علاقه مندان به ادبيات جهان و جويندگان شرح حال مشاهير ادبى مفيد است. تاريخ
 فرائد الفوائد. محمدزمان تبريزى ـ به كوشش رسول جعفريان. (چاپ اوّل: تهران, احياء كتاب, 1374), 265ص, وزيرى.
كتاب در دو باب به مبحث مسجد و مدرسه در اسلام و در بين مسلمانان پرداخته است. در باب اوّل طى چند فصل به معناى مسجد, ارزش بناى مسجد, آداب بهره گيرى از مساجد و احكام آن, آنچه كه در مسجد شايسته نيست, اولين مسجدى كه بناشده است و شرح كوتاهى در مورد چندين مسجد مشهور, پرداخته است و در باب دوم در شش فصل معناى مدرسه, آداب بهره گيرى از مدرسه, ذكر آداب تعليم و تعلّم, اولين مدرسه اى كه بناشده, پادشاهانى كه به بناى مدارس اهتمام داشته اند و نقش مدارس و امكنه در تحصيل علم را توضيح داده اند. در خاتمه به تعمير, زيارت و يادكرد صوامع پرداخته شده است.
آقاى جعفريان در مقدمه كتاب بهره هايى كه ممكن است از اين كتاب برده شود, ياد كرده اند و شرح كوتاهى از مؤلف و آثار وى كه از علماى عهد صفويه است, به دست داده اند.
 نفائح العلام فى سوانح الأيّام. على اكبر مروّج الأسلام. (چاپ اوّل: مشهد, بنياد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى, 1374), 533ص, وزيرى.
وقايع نگارى روزانه نگاه به حوادث را دقيقتر و باريك بينانه تر مى كند و محقق را در دستيابى به چگونگى ظهور و بروز حوادث و سنجيدن رويدادها با يكديگر يارى مى رساند كه اهميت آن براى پژوهشيان مخفى نيست. محدث ارجمند خراسانى مرحوم شيخ على اكبر مروّج الأسلام حدود سى سال از عمر پربركت خود را براى تنظيم مجموعه اى سپرى كرده اند كه آهنگ ثبت و ضبط روزانه وقايع را دارد و اين مجلد ويژه ماه رمضان است. جناب آقاى عباس مروج خراسانى (نواده مؤلف) به تصحيح آن همت گماشته و كتاب را با تصحيح و بدون تحقيق و ارجاع به متنهاى نقل شده, عرضه كرده اند. با توجه به اينكه مؤلف غالباً منابع نقلها را به اختصار ياد كرده است و منبع يابى و ارجاع دقيق آنها دشوار نبوده است, شايسته بود, اين كار انجام مى شد و كتاب روزآمدتر عرضه مى شد. به هرحال كتاب اثرى است سودمند و سزاوار خواندن.

 زندگانى امام زين العابدين(ع). عبدالرّزاق موسوى مقرم/ حبيب روحانى. (چاپ اوّل: مشهد, بنياد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى, 1374), 630ص, وزيرى.
عبدالرزّاق مقرم از فقيهان و عالمان بزرگ عراقى است كه آثار ارجمند و شايسته اى در تنقيح و تبيين فرهنگ اسلامى و تاريخ اسلام برجاى نهاده است. مجموعه نگاشته هاى وى در شرح حال چهره هاى والاى خاندان رسول الله ـ ص ـ از بهترين نوشته ها در اين زمينه است, و اين كتاب يكى از آن آثار است در گزارش و تحليل روزگار و زندگانى على بن الحسين(ع).
در اين كتاب از شخصيّت امام(ع), معجزات و كرامات آن بزرگوار, اقوال و سيره حضرت سجّاد سخن گفته و جايگاه آن بزرگوار را در نشر و ابلاغ دين و تفسير قرآن نشان داده است. بحث درباره صحيفه سجاديّه, و شرح هاى آن چگونگى برخورد امام(ع) با خلفاء و حاكمان روزگارش, قصيده فرزدق و چگونگى آن از ديگر مباحث اين كتاب است.

 دنباله جستجو در تاريخ تشيع در ايران. رسول جعفريان. (چاپ اوّل: قم, بنياد انتشارات انصاريان, 1374), 80ص, وزيرى.
نويسنده پيشتر به سال 1368 كتابى منتشر كرد باعنوان (تاريخ تشيع در ايران از آغاز قرن هفتم) كه جستجويى بود از ريشه و روند تشيع در ايران, با آگاهيهايى دقيق و سودمند. مؤلف اين پژوهش را پى گرفت و اطلاعات تازه يافته را در رساله اى كوتاه باعنوان (تاريخ گسترش تشيع در رى به چاپ سپرد, اكنون اطلاعات و اسناد تازه يافته در محدوده بحث را با عنوان يادشده نشر داده كه مطالب قابل توجه و سودمندى در تاريخ تشيع دارد. اين مجموعه داراى منابع و مصادر و نقلهاى مهم است و آكنده از اطلاعات و نصوص كه بى گمان پژوهشگران در اين موضوع را سودمند خواهد افتد.

 سفرنامه بخارا. به اهتمام حسين زمانى. (چاپ اوّل: تهران, بنياد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى, 1374), 92ص, وزيرى.
اين كتاب سفرنامه يكى از كارمندان دوره محمدشاه قاجار به بخاراست كه به عنوان مأمور به دربار امير بخارا فرستاده شده است. وقايع روزمره ثبت شده و اطلاعات خوبى از آن ديار در روزگار محمدشاه قاجار, در اختيار محققان قرار مى دهد. عكسهاى زيبايى كه از آثار و ابنيه ديار يادشده در آخر كتاب آورده شده, به كتاب غناى بيشتر داده است.

 متفكران اسلام, ج1 فرمانروايان, تاريخ, فلسفه سياسى. بارون كارادو وو. ترجمه محمدرضا شجاع رضوى. (چاپ اول مشهد, بنيادپژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى, 1374),300ص, وزيرى.
اين كتاب حاصل پژوهشهاى خاورشناسى فرانسوى است و متفكران جهان اسلام درگذشته را در سه قلمرو حكومت و فرمانروايى, تاريخنگارى و تاريخنگرى و فلسفه سياسى دربر دارد. كتاب, علاوه بر سخن مترجم با مقدمه اى از دومنينيك سورن و پيشگفتار مؤلف شروع و در هشت فصل سامان يافته است. در فصلهاى اول و دوم درباره برخى از فرمانروايان جهان اسلام (به گونه اى انتخابى از منصور عباسى تا نادرشاه افشار) سخن گفته است. در فصل سوم و چهارم نيز درباره مورّخان عرب به داورى و تحليل نشسته است. در فصل پنجم نيز به معرفى مورخان ايرانى و مغول پرداخته و فصل ششم را به بررسى آثار برخى از مورخان ترك (عثمانى و بعد از آن) اختصاص داده است. فصل هفتم ويژه بررسى فلسفه سياسى در ميان مسلمين است كه در ضمن آن به آراى سياسى ابن خلدون, جاحظ, نظام الملك و ابوالفضل وزير اكبرشاه در هند پرداخته شده است. فصل هشتم تحت عنوان (ضرب المثلها و حكايات: فوايد آنها از لحاظ فلسفه سياسى و اخلاق) متضمن قطعات و نكته هايى در اين زمينه است. در مجموع بحثهاى كتاب فشرده و مفيد است. جغرافيا
 جغرافياى نيمروز. ذوالفقار كرمانى. به كوشش عزيزاللّه عطاردى. (چاپ اوّل: تهران, انتشارات عطارد, 1374),230ص, وزيرى.
اين كتاب, جغرافياى سيستان را به روايت آقاى كرمانى كه در دوران ناصرالدين شاه, از سوى وى به عنوان مأمور دولتى به آن سامان رفته است, در شكل سفرنامه به تحرير مى كشد. آقاى عطاردى تنها نسخه موجود از آن را در كتابخانه زرتشتيان هند كه توسط فردى به نام ملاّ فيروز زرتشتى بناشده است, يافته است و آن را با مقدمه كوتاهى كه ويژگى كتاب را توضيح مى دهد به چاپ رسانده است. در كتاب اطلاعات و آثار بسيار سودمند وجود دارد و كمك بزرگى به شناخت سيستان در روزگار ناصرالدين شاه مى كند. مجموعه ها
 كتاب و كتابخانه در اسلام (مجموعه مقالات). استاد كاظم مدير شانه چى. (چاپ اوّل: مشهد, بنياد پژوهشهاى اسلامى, 1374),295ص, وزيرى.
اين نوشته, مجموعه اى از چهارده مقاله نويسنده در مجلات دانشكده الهيات و نامه آستان قدس, ارمغان تشيع و مقدمه چند كتاب ديگر است كه به مناسبت كنگره كتاب و كتابخانه گردآورى و تجديد چاپ شده است. در اين اثر به نسخ دستويس قرآن تا صده پنجم, قرآنهاى چاپى, سيره نويسى, نسخ نهج البلاغه, مجموعه هاى كلمات قصار اميرالمؤمنين(ع), اربعين نويسى, ميراث گذشتگان در قلمرو نسخ خطى, كتب قديمى چاپى, كتب اختلاف الفقهاء, كتابخانه هاى اسلامى, مخطوطات مدرسه نواب, مخطوطات مؤلفات شيخ طوسى, كتابخانه شاپور بن اردشير و منابع مهم مبحث ملل و نحل پرداخته است.
 مقالات اوّلين كنفرانس وحدت. جمعى از محققان. (چاپ اوّل: قم, دفتر نماينده مقام معظم رهبرى در امور سيستان و بلوچستان, 1374), 363ص, وزيرى.
در روزهاى سرشار از سرور دهه فجر سال71, تنى چند از عالمان شيعه و سنى باالهام از آموزه هاى ارجمند اسلام برادرانه در كنارم نشسته اند و موضوعات مهمى را در فضايى آكنده از مهر و صفا به بحث نهاده اند كه اين مجموعه آن گردهمايى است كه در چهار فصل تدوين يافته است.
فصل نخست شامل مقالاتى است درباره توحيد و شرك; فصل دوم تحريف ناپذيرى قرآن را به بحث نهاده است و در فصل سوم از شيوه صحيح برخورد پيروان مذاهب اسلامى با يكديگر سخن رفته و در فصل چهارم از سياستهاى استكبار در مقابله با رشد اسلام گرايى بحث شده است. مقالات به خامه عالمان فريقين است و بحثها گو اينكه به لحاظ عمق و فراگيرى يكدست نيست, امّا از نگرش سالم و پيراسته از ناروانيها برخوردار است.

 سفرنامه منظوم حج. بانويى اصفهانى ـ به كوشش رسول جعفريان. (چاپ اوّل: تهران, مشعر, 1374),160ص, رقعى.
اين مجموعه, دربرگيرنده چند سفرنامه حج منظوم است كه به نام مفصلترين آن كه ناظم آن يك بانوى ناشناخته اصفهانى است, چاپ شده است. اين سفرنامه متعلق به دوران صفوى است و براى پويندگان ادبيات فارسى دوران مزبور و نيز علاقه مندان و عاشقان بيت اللّه الحرام مفيد و خواندنى است.

 بحران جهانى آموزش و پرورش. فليپ اچ. كرمبز ـ فريده آل آقا. (چاپ اوّل: تهران, پژوهشگاه علوم انسانى و مطالعات فرهنگى, 1373), 504ص, وزيرى.
اين كتاب, بحران جهانى آموزش و پرورش از دهه هشتاد به اين سو را به بحث مى كشد و در آن به رشد كمّى و كيفى آموزش, فشار مالى, موضوع اشتغال و آموزش نابرابريها در آموزش, فرهنگ و آموزش و پرورش و همكاريهاى بين المللى و مقولاتى از اين دست مى پردازد.

 موازين حفاظت از آثار. ناثان استولو. ترجمه مهرداد وحدتى دانشمند. (چاپ اوّل: تهران, پژوهشگاه علوم انسانى و مطالعات فرهنگى, 1373),202ص, وزيرى.
كتاب در پنج فصل و يك پيوست به مبحث موازين و اصول حفاظت از آثار هنرى در حين حمل و نقل و نمايش مى پردازد.