پدرم مى‌فرمود: كوتاه شدن نماز بر اساس سير قاطر تندرو يا حيوان سريع السير وضع نشده است، بلكه براساس سير قطار شتران وضع شده است.

اگر مقياس اصلى واحد مسافتى و مقدار، فاصله مكانى بوده است تفاوتى ندارد كه سفر ـ طبق تعبير روايت ـ با قافله شتران باشد يا با قاطر تندرو يا با حيوان سريع السير يا با هواپيماهاى تيزرو در زمان ما. بريد همان بريد و ميل همان ميل و بيست و چهار فرسخ همان بيست و چهار فرسخ است بدون آن كه وسيله سفر تأثيرى در آن داشته باشد. پس اين كه امام مى‌فرمايد:«كوتاه شدن نماز براساس سير قاطر تندرو يا حيوان سريع السير وضع نشده است، بلكه براساس سير قطار شتران وضع شده است» يعنى آن كه مقياس اصلى واحد زمانى يك روز است و چون قطار شتران در روشنايى روز بيست و چهار ميل سير مى‌كردند گفته‌ايم مسافتى كه نماز در آن كوتاه مى‌شود بيست و چهار ميل است. پس اگر امروزه واحد زمانى با واحد مكانى اختلاف پيدا كرده است بايد از واحد زمانى پيروى كنيم.

2. حديث فضل بن شاذان كه صدوق آن را با اسناد خود به فضل بن شاذان، روايت كرده است. اين حديث بدان صورت كه در دسته نخست نقل كرده‌ايم جزء آن دسته محسوب مى‌شود، ولى صدوق با اسناد خود به فضل بن شاذان اين روايت را از امام رضا(ع) اين گونه نقل كرده است: فضل مى‌گويد: از امام رضا(ع) شنيده‌ام كه فرمود:

«انّما وجب التقصير في ثمانية فراسخ لا أقلّ من ذلك ولا أكثر، لأنّ ثمانية فراسخ مسيرة يوم للعامّة والقوافل و الأثقال فوجب التقصير في مسيرة يوم و لولم يجب في مسيرة يوم لما وجب في مسيرة ألف سنة و ذلك؛ لأنّ كلّ يوم يكون بعد هذا اليوم فإنّما هو نظير هذا اليوم، فلولم يجب في هذا اليوم لما يجب في نظيره؛ إذ كان نظيره مثله لافرق بينهما»؛ (26)

كوتاه خواندن نماز در هشت فرسخ واجب است نه كمتر از آن ونه بيشتر؛ زيرا هشت فرسخ براى مردم و قافله‌ها و باربرها مسير يك روز است و در مسير يك روزه، نماز كوتاه مى‌شود. اگر در مسير يك روزه نماز كوتاه نباشد در مسير هزار