عظمت وجود اقدس الاهى است كه به امر او تحقق يافته و باقى است. او معتقد بود كه همه چيز مقابل اراده خدا، خاضع و خاشع است: كُلٌّ لَهُ قانِتُون و اراده حق ‌جل جلاله‌ـ به اين تعلق گرفته است كه انسان با حركت آزادانه و آگاهانه‌اش، راه تقرب به سوى «او» را طى كند و در اين راه، وظايفى همچون دستگيرى از ديگران و مسؤوليت در برابر انسان‌هاى ديگر را بر دوش دارد.

چه بسيار انسان‌هاى برجسته‌اى كه به اين راز (كمال حقيقى انسان، در تقرب به خداست) پى برده بودند؛ ولى آن را به صورت حركتى فردى و رابطه‌اى شخصى ميان خود و خدا، تلقى مى‌كردند؛ مانند بسيارى از عارفان كه شخصيت آنان ‌كم و بيش‌ـ شناخته شده است؛ اما امام، عرفان را در اين چهارچوب تنگ نمى‌ديد. او معرفت ربّ را در اين مى‌ديد كه تمام وجود انسان، مظهر بندگى خدا شود؛ نه تنها در دلش با خدا ارتباط داشته باشد؛ بلكه بايد در گفتار و پندار، رفتار و كردار فردى، خانوادگى، اجتماعى و حتى بين المللى او «عبوديت» تجسم يابد. امام مى‌كوشيد كه اين اعتقاد را با ادله عقلى و نقلى و نيز با سير و سلوك عرفانى بيابد و ايمان خويش را در اين جهت به طور كامل تقويت كند. دوران نوجوانى او، به تقويت اين ايمان در ابعاد مختلف فلسفى و عرفانى و استفاده از كتاب و سنت گذشت.

امام، از افراد كم‌نظيرى بود كه در زمينه‌هاى اصلى علوم اسلامى (علوم عقلى و نقلى و سير و سلوك معنوى) قلّه‌پو بود. او با اين بينش كامل باور كرده بود كه زندگى‌اش، بايد وقف بندگى خدا شود.

اگر در سخنان مختلفش بارها بر اين نكته تكيه و تأكيد مى‌كرد كه «ما، تابع تكليف هستيم و دنبال انجام وظيفه»، اين شعار شوخى نبود؛ بلكه واقعيتى بود كه در عمق دلش جاى گرفته بود و آن را باور داشت.