اين است كه مردم، چنين مراسمى برپا مى‌كنند؛ شب‌ها را بيدار مى‌مانند؛ دست از كار و زندگى مى‌كشند؛ كاروان‌هاى عزادارى تشكيل مى‌دهند؛ ده‌ها و صدها فرسخ راه را پياده يا با وسايل ساده‌اى طى مى‌كنند تا به عشق امام، در كنار مرقد مطهرش حضور يابند؛ زيارتى كرده، ياد او را گرامى بدارند.

براى اين حركت برخاسته از عواطف، دلايل عقلايى هم وجود دارد؛ يعنى تنها، اظهار عاطفه خشك نيست كه مردم ما و ساير عشاق و شيفتگان مكتب اهل‌بيت را به اين‌گونه كارها وا مى‌دارد؛ بلكه افزون بر اظهار عواطف، مزاياى بى‌شمارى بر اين حركت‌ها مترتب است كه مردم آزموده‌اند. بزرگان ما نيز آزموده‌اند كه اين حركت‌ها، چه مصالحى براى جامعه اسلامى دارد. و همين دلايل عقلايى است كه مردم را به برگزارى مراسم «بزرگداشت» رهبرانى همچون «امام خمينى» تشويق مى‌كند.

14. چكيده سخن

دامان سخن را با دو بند جمع مى‌بنديم: نخست اين‌كه خدا به ما آموخته است كه از رهبران شايسته تجليل كرده، «بزرگداشت» و «نكوداشت» آنان را فراموش نكنيم؛ همان‌گونه كه خود خدا از انبيا و پيروان راستين ايشان ‌بعد از هزاران سال‌ـ به نيكى ياد مى‌كند؛ دوم اين‌كه، «بزرگداشت» ياد امام ‌و نيز ناميدن انسانى به نام «امام» كه بسيار پرمعناست ـ براى اين است كه مردم بار ديگر، فرمايش‌ها و رهنمودهاى «او» را در دل‌ها و ذهن‌هاى خود زنده كنند و راه و رسمى را كه امام ترسيم كرده بود، به خاطر بياورند؛ نگذارند كه بر دامان آن بينش و منش، گرد فراموشى بنشيند و آن سيره و سنّت كهنه شود؛ نگذارند با شعارهاى «تساهل و