است‌؛ چراكه در اين دوران، دروازه‌هاى ايران به روى اروپاييان گشوده شد و از آن سو ايرانيان نيز به منظور تحصيل، سياحت و تجارت، بار سفر به كشورهاى اروپايى و حتى ينگى دنيا بستند.

سياحت‌نامه ابراهيم بيگ نوشته حاجى زين‌العابدين مراغه‌اى تقى‌اف، خاطرات حاجى سياح محلاتى، سفرنامه حاجى ميرزا على‌خان امين الدوله، سفرنامه حاجى پيرزاده نائينى و‌...، از آن رو كه در بر دارنده نكات بسيار ارزشمند درباره اوضاع و احوال ايران عصر قاجار و برخى از كشورها بوده‌اند، از سفرنامه‌هاى ممتاز اين عصر و ازمنابع موثق اسناد تاريخ ايران به شمار مى‌آيند.

سفرنامه‌نويسى، از گام‌هاى استوار به سوى آشنايى و ارتباط ميان ملت‌هاست. سفرنامه‌ها به سبب روايت صريح و صميمانه و گزارش حقيقى و به روز از رخ‌دادها و تحولات اجتماعى و فرهنگى و سياسى، بيش از آثار ديگر، مورد توجه مردمان و هم‌چنين تحليل‌گران مسايل تاريخى و اجتماعى قرار گرفته‌اند. امروز به مدد همين آثار مستند، بسيارى از گره‌هاى تاريخى گشوده و براى بسيارى از پرسش‌هاى بى‌پاسخ، جواب‌هايى شايسته ارائه مى‌شود.

تحقيق و پژوهش در بافت اجتماعى، فرهنگى و اقتصادى هر ملتى، بسته به بررسى مسايلى است كه از سوى محققان و مطلعان عرضه شده است. در اين ميان، مشاهده‌هاى عينى كه دست‌كم هم‌ارز اسناد كتبىبه شمار مى‌روند از اهميت ويژه‌اى برخوردارند، و سفرنامه‌ها نيز از اين مقوله‌اند.