(آصفى امام‌باره) ما به ديدن دومى مى‌رويم چراكه شنيده‌ايم آنجا بزرگترين حسينيه دنياست.

آصفى امام‌باره فراتر از تصور ما بود‌؛ بسيار شكوه‌مندتر، با ابهتى مسحور كننده، يادگار روزگار عظمت مسلمانان در هند، و تبلور هنر بى‌نظير معمارى اسلامى. در كنار يكى از درهاى ورودى عكسى قديمى روى ديوار، خاطره سيل لكنهو را باز مى‌گفت كه همه شهر به زير آب رفته و تنها آصفى امام‌باره چون نگينى زيبا در ميان آب‌ها سر برآورده است.

اين امام‌باره جداى از وسعت گسترده و معمارى هنرمندانه و تحسين برانگيز خود به دليل يكى دو مكان اسرارآميز و شگفتى‌زايش توجه گردشگران بسيارى را به سوى خود جلب كرده است‌؛ بارى، بهول بهليان و‌...، و حكايت‌هاى عجيب و حيرت‌انگيزى كه درباره آنها گفته شده است.

اكنون كه يادداشت‌هاى سفر هند را تنظيم مى‌كنم، از رحلت تأثيربرانگيز مرحوم سيد محمد مهدى (عبدالصاحب) مرتضوى لنگرودى چند روز بيشتر نمى‌گذرد. ايشان سال‌ها پيش سفرى دو ساله داشت به هندوستان و خاطراتى شنيدنى از آن كشور. گفتم هم براى تنوع نوشته‌ها و هم يادبودى از آن مرحوم، خاطره ديدار او از امام‌باره را بى‌كم و كاست و با همان نثر ساده و دلنشين ايشان بياورم. به ويژه آن‌كه ما فرصت ديدار از بهول بهليان را نيافتيم و از توصيف اين شاهكار معمارى اسلامى ناتوانيم. اين‌كه چرا؟ هم ضيق وقت بود و هم خستگى و كسالت حاج‌آقا.