فصل پنجم:

نظامنامه حقوق و تكاليف بشر

پس از آشنايي با اصول و مباني نظري حقوق بشر، اينك طرح پيشنهادي خود را در زمينة حقوق و تكاليف بشر ارائه مي‌کنيم. مهم‌ترين ويژگي‌هاي طرح حاضر اين است که در آن، ارتباط حقوق و تکاليف بشر با جهان‌بيني و مجموعة نظام ارزشي به خوبي آشكار است و نظم و ترتيب منطقي مواد آن بر اساس اصول موضوعه قابل توجيه و تبيين عقلاني است. اين طرح نسبت به دين و مذهب حق، بي‌‌اعتنايي و يا موضع منفي ندارد.‌[1]

مادّه اول: «حيات موهبتى الاهي است كه خداى متعال به بندگان خود ارزانى داشته است. بنابراين، هيچ كس حق ندارد بدون اذن الهى، اين نعمت را از ديگرى سلب كند».

تبصره: خداى متعال، بر اساس حكمت بالغة خويش، اذن سلب حيات را از فرد يا گروهى كه بر ضد هدف آفرينش و مصالح مادى و معنوى انسان‌ها قيام كنند، داده است.

اين مادّه، ضمن اشاره به دليل حق حيات، قلمرو آن را نيز معيّن کرده است: دليلش اين است كه حيات نعمتى است كه خداى متعال به انسان‌ها عطا فرموده است. حق حيات نيز تا آنجاست كه خداي متعال كه مالك و واهب حيات است، اذن سلب آن را بدهد.