نام کتاب : پاسخ استاد به جوانان پرسشگر نویسنده : مصباح یزدی، محمد تقی جلد : 1 صفحه : 216
معناى ولايت مطلقه فقيه
پرسش:
ولايت مطلقه فقيه را بطور مختصر توضيح دهيد. ديدگاه امام خمينى(رحمه الله) در اين باره كدام است؟ منظور از واژه «ولايت» و واژه «مطلقه» چيست؟
پاسخ: ولايت مطلقه فقيه يعنى كسى كه از ديدگاه اسلام واجد شرايط حكومت است و از نظر علم، تقوا و مديريت جامعه، شباهت بيشترى به معصوم دارد و مىتواند حكومت تشكيل دهد، در تدبير امور جامعه همه اختيارات امام معصوم(عليهم السلام) را خواهد داشت.[1] و هيچ قانونى بدون اجازه او اعتبار و مشروعيت ندارد و هيچ كس بدون اجازه او حق اجراى قوانين را هم نخواهد داشت و تمام شؤون حكومت با اجازه او اداره مىشود.
در خصوص محدوده ولايت فقيه گروهى از فقيهان معتقدند كه فقيه فقط مىتواند در امور ضرورى و اصطلاحاً «امور حسبيه» اعمال ولايت كند مثل قضاوت بين طرفين دعوا و از اين قبيل موارد، اما گروهى ديگر از فقها محدوده ولايت را بسيار وسيعتر از اين موارد مىدانند، در بين بزرگان ما، كسى كه علاوه بر تصريح به تئورى «ولايت مطلقه فقيه» به عنوان يك فرض فقهى، آن را عملا نيز قابل تحقق مىدانست حضرت امام(رحمه الله)بود. حدود چهل سال پيش ايشان در درسهايشان اشاره داشتند كه اين امكان وجود دارد كه فقيهى بتواند در محدوده خاص جغرافيايى تشكيل حكومت دهد و در اين صورت او همه اختيارات حاكم شرعى را خواهد داشت و اختيارات او منحصر به امور حسبيه و ضرورى نمىگردد. او هر جا مصالح جامعه اسلامى ايجاب كند مىتواند در چارچوب موازين شرع و مبانى اسلامى اِعمال ولايت كند. به عبارت ديگر همان اختياراتى را كه امام معصوم(عليهم السلام) در اداره جامعه اسلامى دارد ولى فقيه نيز دارد و اين است معنى ولايت مطلقه فقيه.
[1] براى مطالعه بيشتر ر.ك: به سؤال مربوط به توازن بين اختيارات و وظايف در دولت اسلامى و ارزيابى ولايت مطلقه فقيه.
نام کتاب : پاسخ استاد به جوانان پرسشگر نویسنده : مصباح یزدی، محمد تقی جلد : 1 صفحه : 216