الْبَيِّناتُ بَغْياً بَيْنَهُمْ؛[1] مردم امتى يگانه بودند؛ پس خداوند پيامبران را نويدآور و بيم دهنده بر انگيخت، و با آنان كتاب [خود] را به حق فرو فرستاد تا ميان مردم در آنچه با هم اختلاف داشتند داورى كنند. و جز كسانى كه [كتاب] به آنان داده شد و دلايل روشن براى آنان آمد، به سبب انحراف از حق و ستمگرى، در آن اختلاف نكرد.

انگيزه اصلى اين سردمداران در ايجاد اين بدعت‌ها و تحريف‌ها را مى‌توان در دو امر خلاصه كرد: يكى «جاه و مقام» و ديگرى «مال و ثروت».

بسيارى از كسانى كه دست به تأسيس آيين‌ها و فرقه‌هاى جديد زده و مى‌زنند، براى آن است كه بتوانند از اموال مردم استفاده كنند. آنان سعى مى‌كنند به بهانه‌ها و از طرق مختلف، مردم، به خصوص ثروتمندان را جذب خويش كنند و از مال و ثروت آن‌ها به نفع خودشان بهره‌بردارى نمايند. البته اين انگيزه، انگيزه‌اى بسيار پست است و در كسانى وجود داشته كه در نهايت لئامت و پستى بوده‌اند؛ ولى به هر حال با بررسى معلوم مى‌شود كه در موارد متعددى انگيزه اصلى تأسيس فرقه‌ها و آيين‌هاى جديد، همين انگيزه بوده است.

انگيزه دوم، يعنى «جاه و مقام»، نسبت به انگيزه دوم بالاتر و برتر است. بسيارى از افراد تحت تأثير اين انگيزه دست به ايجاد فرقه‌ها و آيين‌هاى جديد زده‌اند و عطش رياست و محبوبيت و شهرت، آن‌ها را به ايجاد بدعت و تحريف در تعاليم دينى واداشته است.

حب جاه و مقام و عطش رياست و شهرت و محبوبيت از جمله غرايزى است كه حتى در نفوسى كه در مراحل عالى كمال انسانى هستند وجود دارد و ريشه كن كردن آن بسيار دشوار است. براى انسان‌هاى وارسته صرف‌نظر كردن از خواسته‌هاى حيوانى كار چندان مشكلى نيست و افراد بسيارى را مى‌توان يافت كه از كنار اين تمايلات، در جايى كه مخالف شرع و دستورات دينى باشد، به آسانى عبور مى‌كنند. اما در مورد «حب جاه