نام کتاب : نقش تقليد در زندگي انسان نویسنده : مصباح یزدی، محمد تقی جلد : 1 صفحه : 168
اطلاق مىگردد و هم بر عبدالله بن سنان، يك فقيه با زحمت و دشوارى به اين نتيجه مىرسد كه منظور از ابن سنان، در سند فلان روايت، كيست. همچنين يك فقيه گاهى زحمت فراوانى را متحمل مىشود تا بفهمد سند فلان روايت معتبر است و يا معتبر نيست؟ آيا سند روايتى مرسل است و يا متصل به معصوم است؟
در ارتباط با فهم دلالت روايات نيز مشكلات فراوانى فراروى فقيه هست كه از جمله مىتوان به اختلاف كاربرد برخى واژهها و تحوّل استعمال آنها در زمانهاى مختلف اشاره كرد كه اين تغييرات و تحولات، فهم كلام معصوم را براى كسى كه مخاطب مستقيم ايشان نيست و تلقى و برداشت او از واژهها و كلمات با برداشت مخاطبان معصوم متفاوت است، دشوار مىسازد. گاهى كلمهاى در زمان معصوم كاربرد محدودى داشته و امروزه كاربرد وسيعى يافته است. بالعكس، گاهى در آن زمان كلمهاى كاربرد وسيعى داشته و امروز دايره شمول آن محدودتر شده است. به عنوان نمونه، در قرآن ونهج البلاغه كلمه «تقيه» و واژههاى همخانواده آن، نظير«تقاة»، به معناى «تقوا» استعمال شدهاند اما در زمان امام صادق(عليه السلام) به معناى تقيه اصطلاحى كه عبارت است از «خوددارى از اظهار عقيده و مذهب خويش در مواردى كه ضرر مالى و يا جانى و يا عرضى متوجه شخص باشد» به كار رفته است. همچنين ممكن است دلالت روايتى روشن باشد، اما جهت صدور آن روايت روشن نباشد، مثلاً مشخص نباشد كه امام سخنى را در شرايط عادى بيان كردهاند يا اينكه آن سخن از روى تقيه بيان شده است. به هر روى، با توجه به اين مشكلات و مشكلات ديگرى كه فراروى فقها قرار دارد، نمىتوان انتظار داشت كه اختلافى در فتاواى فقها و استنباطات ايشان پديد نيايد.
اختلاف فتاواى فقها نظير اختلاف نظرى است كه ساير متخصصان در علوم ديگر نيز دارند و ما بايد طبق بنا و سيره عقلا عمل كنيم و سيره آنها در چنين
نام کتاب : نقش تقليد در زندگي انسان نویسنده : مصباح یزدی، محمد تقی جلد : 1 صفحه : 168