رفتارى كه در هر مقطع خاصى از هر يك از آن بزرگواران سرزده، منطبق بر موضوعات و عناوين و شرايط خاصى بوده است. مثلاً دست كشيدن اميرالمؤمنين(عليه السلام) از حق خود و بيست و پنج سال كناره‌‌گيرى ايشان از خلافت ظاهرى ـ گر چه ايشان در آن مدت طولانى صحنه را رها نكردند و در راستاى حفظ اسلام و ترويج احكام و ارزش‌‌هاى اسلامى و احقاق حقوق مردم مى‌‌كوشيدند ـ به جهت مصالح و شرايط خاصى بود كه آن نحو رفتار را مى‌‌طلبيد و اگر پيامبر، امام حسن و ساير امامان نيز به جاى آن حضرت مى‌‌بودند، همان رفتار را مى‌‌داشتند. پس اختلاف در رفتار پيشوايان دينى ناشى از موضوعات و شرايط متفاوت و مصالحى است كه هر يك رفتار خاصى را مى‌‌طلبد، نه اينكه اختلاف در رفتار آنها ناشى از تغيير در احكام يا تعدد برداشت يا اختلاف در سليقه و يا تاريخ‌‌مند بودن قوانين اسلام باشد.

بنابراين، احكام و رفتارى كه از سوى پيشوايان دينى صادر گشته، متناسب با شرايط و مصالح و تابع تحقّق قيودى بوده كه برخى از آنها براى ما قابل شناسايى است و براى فقيه دين‌‌شناس، امكان شناخت آن شرايط و قيود ميسور است. به عنوان نمونه، يك فقيه دين‌‌شناس مى‌‌تواند توضيح دهد كه چه عوامل و شرايطى در زمان حضرت على(عليه السلام) باعث گرديد كه آن حضرت چنان رفتارى داشته باشند كه در صورت تكرار آن عوامل و شرايط در زمان ساير پيشوايان دينى نيز، همان رفتار از آن بزرگواران سر مى‌‌زد. پس احكام و رفتار ثابت و تابع موضوعات و عناوين هستند و تاريخ مصرف ندارند و زمان نقشى در تغيير آنها ندارد و هر حكمى براى موضوع خاصى جعل شده كه هيچ گاه از آن جدا نمى‌‌گردد. مثلاً در هنگام تشريع احكام نماز، حكم نماز مسافر متفاوت با نماز شخص مقيم در وطن جعل شده است و فرموده‌‌اند كسى كه در وطن خود حضور دارد بايد نماز ظهر را چهار ركعت بخواند و در صورتى كه مسافر بود بايد شكسته بخواند. اين دو حكم