شخصى مي‌تواند قرائت خاص خويش را داشته باشد و نمي‌توانيم هيچ يك از قرائت‌ها را كنار بگذاريم يا يكى را بر ديگرى ترجيح بدهيم مگر به كمك علم. اگر معلوم شد كه قرائت خاصى با نظريه علمى رايج توافق دارد، اگر چه ممكن است اين نظريه اشتباه هم باشد؛ ولى آن را موقّتاً بر قرائت‌هاى ديگر ترجيح مي‌دهيم، چون با دليل علمى موافق است.

تحصّلى‌ها (پوزيتويست‌ها) مي‌گويند اصلا عقل اسمى است كه معنا ندارد و در انسان چيز خاصى به نام عقل وجود ندارد. آنچه هست حواس است و عقل را فلاسفه درست كرده‌اند. بنابراين ملاك تجربه‌هاى علمى، حس است. در اين صورت اگر قرائتى با نظريه علمى موافق باشد، ارجح است وگرنه همه آنها متساوى هستند.

روشن است كه با چنين مبنايى بايد فاتحه اسلام و دين را خواند؛ چون الحاد كه خودش قرائتى است با توحيد مساوى مي‌شود و چيزى براى دين باقى نمي‌ماند. در سايه همين نظريات به اصطلاح «علمى» است كه برخى امروزه مي‌گويند بنابر قرائت خاصى، تمام احكام اسلامى موقتى بوده و تاريخ اعتبار آنها گذشته است. حدود الهى براى چهارده قرن پيش در نظر گرفته شده بوده است و در عصر مدرنيته جايى براى اين احكام باقى نمي‌ماند. انسان امروزى به دنبال حقوق خويش است نه به دنبال تكاليفش. قبل از عصر مدرنيته، اديان، انسان را به سوى تكاليفش سوق مي‌دادند؛ ولى انسان امروزى به انسان ديگرى تبديل شده است. اين انسان به دنبال تكاليفش نيست، بلكه به دنبال آن است كه حقوق خود را از جامعه و خدا ـ اگر خدايى باشد ـ بگيرد. او كه به دنبال بدست آوردن حقوق خود است، مجالى براى بحث از تكاليف و واجباتش ندارد. اين امرى است كه تاريخ آن گذشته است و قرائتى كه امروزه معتبر است اين است كه تمام احكام اسلامى نسخ شده است؛ آن هم نه از سوى خدا،