responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : شرح برهان شفا نویسنده : مصباح یزدی، محمد تقی    جلد : 1  صفحه : 90

   راه ديگر اين است كه اين متعلّم شاك دوباره راجع به مقدمات قياس از خود معلّم سؤال كند، مثلا سؤال كند كه قضيه «العالم متغيّرٌ» از چه قياسي حاصل شده است؟ در اين صورت اگر معلّم قياس ديگري ارائه كند كه صغري را ثابت كند، باز هم اين قياس فهمي خواهد بود و نه فكري و همه آنچه در مورد قياس اصلي و اوليه گفتيم در مورد اين قياس هم تكرار خواهد شد.

 

يك نكته عبارتي

ظاهراً «خلطاً» در عبارت «و لا يُؤخذ خلطاً» به معناي اسم مفعول يعني «مخلوطاً» است و خلط دوّم در «فإنّ الخلط» هم به همين معنا است يعني معادل مخلوط است و فاعل «فيجد» ضميري است كه به «متعلّم» برمي‌گردد.

متن

ثُمّ قد علم أنّ الفكرةَ أمر كالحركة للنّفس يُنتقل بها من شيء إلي شيء، و يتردّد طالبُه لا واجدُه. فإذا لم يحصل في التّعليم والتعلّم هذه الحركةُ علي وجهها لم تكن هناك فكرةٌ. و إذا كان كلُّ تعليم و تعلّم للاُمور العقليّة فهو إمّا علي سبيل الفكر أوالحدس أوالفهم، و ليس ذلك في التصديق فقط بل و في التّصوّر، و كلُّ ذلك ذهنيٌّ، فقولهم «تعليم و تعلّم ذهنيّ» أصوبُ.

ترجمه

پس دانسته شد كه فكر، چيزي است مثل حركت براي نفس كه به سبب آن، انتقال از شيئي به شيء ديگر رخ مي‌دهد و اين تردّد و حركت براي كسي است كه طالبِ شيء دوم است نه براي واجدِ آن. پس اگر در تعليم و تعلّمي اين حركت به آن نحو كه بايد باشد رخ ندهد، تفكّري تحقق نخواهد يافت.

بنا بر اينكه هر تعليم و تعلّمي در امور عقلي يا از قبيل فكر است، يا حدس و يا فهم و اين سه، منحصر به تصديقات نيست بلكه در تصوّرات هم جاري است و همه اينها ذهني‌اند، پس همين عبارتِ حكما كه گفته‌اند «تعليم و تعلّم ذهني» صائب‌تر و درست‌تر از تعابير ديگر است.

 

دفع ايهام و رفع ابهام

سه طريقه فكر، حدس و فهم تنها در تعليم و تعلّم تصديقات مطرح نيستند بلكه در باب كسب

نام کتاب : شرح برهان شفا نویسنده : مصباح یزدی، محمد تقی    جلد : 1  صفحه : 90
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست