گفتار بيست و چهارم

(خاستگاه و بايسته‌هاي شکرگزاري از معبود (1))

خاستگاه ارزشي شکرگزاري

ششمين مناجات امام سجاد(عليه السلام) که در شمار پانزده مناجات خود ايراد فرموده‌اند، مناجات شاکرين است و ما مبتني بر روش معهود خود که در آغاز بحث واژه و عنوان کليدي مناجات‌ها را مورد بحث و بررسي قرار مي‌داديم، در آغاز بحث از اين مناجات نيز درباره مفهوم «شکر» سخن مي‌گوييم. واژه «شکر» و مشتقات آن در همه زبان‌ها فراوان به کار مي‌رود و جايگاه شاخصي را به خود اختصاص داده است. امروزه در ادبيات و مراودات عرفي تشکر و سپاسگزاري از ديگران نشانه ادب تلقي مي‌گردد و گذشته از بار ادبي و مثبتي که اين واژگان در روابط و قراردادهاي اجتماعي جوامع دارند، داراي ارزش اخلاقي عامي که همه جوامع انساني به آن پايبند هستند نيز مي‌باشند. نظير راست‌گويي، وفاي به عهد و پيمان و امانت‌داري که همه جوامع بشري حتي جوامع بي‌دين و لامذهب به آنها معتقد هستند و آنها را ارزش تلقي مي‌کنند. بحث دراين‌باره که منشأ اعتبار اين ارزش‌ها و ساير ارزش‌هاي اخلاقي چيست، به فلسفه اخلاق مربوط مي‌گردد و از جمله در فلسفه اخلاق مطرح شده که برخي از مکاتب اخلاقي بر آن هستند که منشأ احکام اخلاقي و معيار صدق و کذب و موجّه‌سازي گزاره‌ها و احکام