يكديگر ولىّ هستند و بر يكديگر ولايت و بر كارهاى يكديگر نظارت دارند، به خوبى‌ها امر و از زشتى‌ها نهى مى‌كنند و در يكديگر اثر مى‌گذارند. آنان همديگر را اندام يك پيكر مى‌دانند و در هنگام راهنمايى از يكديگر استقبال مى‌كنند. همان طور كه چشم دست و پا را راهنمايى كرده و آن‌ها هم با پيمودن راه از او تشكّر مى‌كنند و به او با اين بيان كه ربطى به تو ندارد اعتراض نمى‌نمايند.

پس مؤمنان با يكديگر پيوند سازمان‌يافته‌اى دارند چنان‌كه خداوند مى‌فرمايد: «وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْض»[1]

فرشتگان هم اولياى انسان هستند و رابطه بين آن‌ها و انسان طرفينى است. چنان‌كه خداوند از زبان آنان مى‌فرمايد: «نَحْنُ أَوْلِياؤُكُمْ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا».[2]

جنّيان و شياطين هم مى‌توانند اولياى برخى انسان‌ها باشند. چنان‌كه خداوند مى‌فرمايد: «إِنَّما سُلْطانُهُ عَلَى الَّذِينَ يَتَوَلَّوْنَهُ».[3] طواغيت هم اولياى كافران هستند چنان‌كه مى‌فرمايد: وَالَّذِينَ كَفَرُوا أَوْلِياؤُهُمُ الطّاغُوت.[4]

ولايت خداوند

پس ولايت عبارت است از ارتباط نزديك با طرف مقابل همراه با