انبيا و اولياى الهى(عليهم السلام) عمل كند، اما چون از انگيزه و همت قوى در اين زمينه برخوردار نيست، امور مربوط به زندگى دنيا را بر آنها مقدم مى‌دارد. اين‌جا است كه اين سؤال مطرح مى‌شود كه چگونه مى‌توان به مقامات عاليه نايل شد و نسبت به اين مهم تصميمى جدّى اتخاذ نمود؟

براى پاسخ به اين سؤال ابتدا بايد بدانيم كه هر تصميمى نياز به زمينه‌ها و مقدماتى دارد؛ يعنى يك سلسله شناخت‌هايى كه انسان بايد آنها را مدنظر قرار دهد تا زمينه‌ساز ايجاد اراده و تصميم قوى در او باشد. يكى از مسايلى كه انسان بايد نسبت به آن شناخت داشته باشد، نعمت‌هاى خدا است؛ يعنى اين‌كه بداند خداوند چه نعمت‌هاى فراوانى به او عطا كرده است. اين امر منوط به اين است كه انسان درباره نعمت‌هايى كه خداوند به او ارزانى داشته تفكر كند و آنها را در نظر آورد.

براى نمونه، برخوردارى از ايمان و مذهب صحيح، از نعمت‌هاى بسيار بزرگى است كه خدا به ما ارزانى داشته است. به علاوه، نعمت‌هاى خداوند محدود به دوران حيات ما نيست بلكه دوران پيش از تولد ما را نيز شامل مى‌شود؛ مثلا، اگر زندگى پدر و مادر ما براساس مسايل معقول و مشروع نبود، قطعاً ما اين‌گونه نمى‌شديم و چه بسا از نظر عقلى و جسمى نيز در سلامت كامل نبوديم.

علاوه بر دو نوع نعمت قبل و بعد از آفرينش انسان در اين دنيا، خداوند وعده نعمت‌هاى ديگرى را هم داده است كه در آخرت به ما عطا خواهد فرمود. اين نعمت‌ها قابل وصف و احصا نيستند و ما نمى‌توانيم به درستى عظمت و ارزش آنها را درك كنيم. شرط رسيدن به نعمت‌هاى آخرت، عمل به تكاليفى است كه خداوند براى ما در دنيا مقرر فرموده است. البته خداوند انجام تكاليف سخت و طاقت‌فرسا را شرط رسيدن به نعمت‌هاى ابدى قرار نداده است: يُرِيدُ اللّهُ بِكُمُ الْيُسْرَ وَ لا يُرِيدُ بِكُمُ الْعُسْر؛[1] خدا براى شما آسان مى‌خواهد و براى شما دشوارى نمى‌خواهد. سهل و آسان قراردادن تكاليف نيز خود نعمتى بزرگ براى ما است؛ زيرا اگر بنا بود براى رسيدن به نعمت‌هاى اخروى تكاليف شاقّ و طاقت‌فرسايى انجام دهيم، چه بسا از عهده آنها برنمى‌آمديم و از آن نعمت‌ها محروم مى‌شديم. حتى در مورد انجام همين تكاليف آسان هم خداوند فرموده اگر از من كمك بخواهيد شما را يارى خواهم كرد.