نام کتاب : پندهاى امام صادق علیه سلام نویسنده : مصباح یزدی، محمد تقی جلد : 1 صفحه : 138
ايجاد انگيزه نمايد، خوابيدن لذتى براى انسان ندارد، اگر هم لذتى داشته باشد، مربوط به مقدمات آن و يا موقعى است كه انسان از خواب برمىخيزد. كسانى كه از روى تنبلى و يا در اثر پرخورى زياد مىخوابند، نه تنها از كمالات معنوى و انسانى محروم مىشوند، بلكه از وظايف دنيوى خود نيز باز مىمانند.
همچنين يكى از كارهايى كه انسان براى انجام دادن آن بايد انرژى زيادى مصرف كند، حرف زدن است. سخنرانان و معلّمان، خصوصاً كسانى كه از لحاظ جسمىضعيفترند، بهاينموضوع به خوبى واقفاند؛ زيرا پس از سخنرانى و يا تدريسآثار خستگى و از دست دادن انرژى را به وضوح در خود احساس مىكنند. حرف زدن زياد باعث مىشود تا انسان از انجام اعمال مفيد باز بماند. البته اگر مقصود از حرف زدن، تعليم و موعظه و كمك كردن به ديگران باشد نه تنها مذموم نيست بلكه امرى لازم و ضرورى است، اما صِرف پرگويى و پرحرفى نه نفع دنيوى به دنبال دارد و نه نفع اخروى؛ حتى ممكن است انسان در اثر آن به لغزشهاى زيادى هم مبتلا شود كه براى دنياى او هم ضرر داشته باشد. در اثر همين پرگويىها است كه كدورتها پيدا مىشود، تنشها به وجود مىآيد و از لحاظ معنوى هم انسان دچار گناهانى همچون غيبت، تهمت و مفاسد ديگرى از اين قبيل مىگردد. افرادى كه به پرحرفى عادت كردهاند، از اين كار خود لذت مىبرند. ابتلاى به اين عادت زشت كه به دست خود انسان صورت مىگيرد، موجب به خطر افتادن منافع دنيوى و اخروى انسان مىگردد. بنابراين انسان بايد مراقب باشد تا خداى ناكرده به پرخوابى و پرحرفى عادت نكند.
سفارش امام صادق(عليه السلام) به عبداللهبنجندب اين است كه، شبها كم بخواب و روزها كم حرف بزن. حضرت در ادامه، كلامى را به اين مضمون از مادر حضرت سليمان(عليه السلام) خطاببه فرزندش نقل مىكند كه، خوابيدن زياد، روزى كه محتاج به چيزى هستى كه كسب نكردهاى تو را فقير مىكند؛ يعنى روزى مىآيد كه تو به اعمالت احتياجدارى اما به دليل خوابيدن زياد آن اعمال را انجام ندادهاى و فقير شدهاى و دستت خالى است. اگر انگيزه انسان از خوابيدن رفع خستگى و تجديد قوانباشد، كار عاقلانهاى انجام نداده است؛ زيرا اين كار به منزله تلف كردن بيهوده بخشى از عمر است. انسانى كه خواهان عمرى طولانى است، با خوابيدن زياد در واقع بخشى از زندگىاش را تعطيل مىكند.
عادت زشت ديگر، پرگويى است. كسانى كه بىجهت به پر حرفى عادت كردهاند، به آسانى نمىتوانند خودشان را كنترل كنند؛ زيرا سكوت كردن براى آنها به منزله زندانى شدن است!
نام کتاب : پندهاى امام صادق علیه سلام نویسنده : مصباح یزدی، محمد تقی جلد : 1 صفحه : 138