نام کتاب : پندهاى امام صادق علیه سلام نویسنده : مصباح یزدی، محمد تقی جلد : 1 صفحه : 121
ظهور پيدا كند. از اينرو اين خوف حتى در معصومان(عليهم السلام) و كسانى كه اصلا گناهى مرتكب نشدهاند نيز وجود دارد. آنها با اينكه مىدانند مورد آمرزش خدا قرار مىگيرند، اما به دليل توجهى كه به صفت قهاريت خداوند دارند، در حالاتى قهر خدا را مىبينند و خودشان را فراموش مىكنند. رجاى آنها نيز در اثر توجه به صفات جماليه خداوند است. البته در اين مرتبه نيز ممكن است در وجود بعضى افراد خوف بيش از رجا ظهور پيدا كند و يا برعكس. كاملترين افراد كسانى هستند كه در وجودشان هر دو عامل خوف و رجا در حد تعادل وجود داشته باشد.
در اين مورد داستانى را از گفتوگوى حضرتيحيى(عليه السلام) و حضرت عيسى(عليه السلام)، كه هر دو پيامبر و تقريباً هم سن و هم زمان يكديگر بودهاند، به اين مضمون نقل مىكنند كه روزى حضرت يحيى(عليه السلام) خطاب به حضرت عيسى(عليه السلام) عرض كرد: آيا از عذاب الهى نمىترسيد كه اينگونه آرام هستيد؟ حضرت عيسى(عليه السلام) نيز در مقابل فرمود: آيا شما به رحمت خداوند اميدوار نيستيد كه اين قدر گريه مىكنيد؟ حضرت يحيى(عليه السلام) از خوف خدا بسيار گريه مىكرد به گونهاى كه در اثر سوزش اشك چشمهايش، صورتش زخم شده بود و گوشتهاى صورتش ظاهر شده بود. آن حضرت آنقدر رقيق القلب بود كه اگر پدرش حضرت زكريا(عليه السلام)قصد موعظه در مسجد را داشت و مىخواست از عذاب الهى در آخرت سخن بگويد، مواظب بود كه حضرت يحيى(عليه السلام)حضور نداشته باشد؛ زيرا اگر اين سخنان را مىشنيد، آنچنان برآشفته مىشد كه ديگر نمىتوانست تحمل كند. حضرت يحيى(عليه السلام)از بكائين عالم است كه آثار خوف و صفات جلاليه خداوند در او بيشتر ظهور پيدا كرده بود. در مقابل، رجا و رحمت خداوند؛ يعنى صفات جماليه، بيشتر در وجود حضرت عيسى(عليه السلام)تجلّى يافته بود. اگر اين نقل صحيح باشد، چنين برمىآيد كه اگرچه حضرت عيسى(عليه السلام) و حضرت يحيى(عليه السلام)هر دو از پيامبران الهى بودهاند، اما صفات جلال و جمال الهى به يك اندازه در آنها ظهور پيدا نكرده بود. در حالى كه پيامبر ما حضرت محمد(صلى الله عليه وآله) و نيز ائمه معصومين(عليهم السلام) افضل از حضرت عيسى(عليه السلام) و حضرت يحيى(عليه السلام) هستند؛ زيرا اين صفات هر دو به يك اندازه در آنها متجلى شده است. البته اگر بعضاً در رواياتى مشاهده مىكنيم كه آثار خوف و ترس از عذاب جهنم در نزد تعدادى از حضرات معصومين(عليهم السلام) بيشتر وجود دارد، به دليل توجه به صفات جلاليه خداوند و نيز حالات خاص آنان است. متقابلا وقتى هم كه حالت انبساط پيدا مىكنند، فقط
نام کتاب : پندهاى امام صادق علیه سلام نویسنده : مصباح یزدی، محمد تقی جلد : 1 صفحه : 121