پيوسته در حرکت و تغيير هستند و در هر آن، وجودي را از دست مي‌دهند و وجود ديگري را به دست مي‌آورند چيست و غايت و جهت حرکت آن‌ها كجاست؟ گرچه فلاسفه تلاش کرده‌اند به اين پرسش پاسخي بدهند و استدلالاتي نيز براي آن برشمرده‌اند؛ اما پاسخ آن‌ها از برهان و دليل قطعي برخوردار نيست، از اين رو در فلسفه نمي‌توان پاسخ روشني براي اين پرسش يافت.

در برخي آيات قرآن، خداي متعال به عنوان سرانجام و منتهاي حرکت موجودات گفته شده است و شايد بتوان حرکت جوهريه را بر آن‌ها تطبيق داد و گفت که سيستم کلي جهان ماده داراي حرکت تدريجي همگاني به سوي ماوراء ماده و خداوند است. برخي از آن آيات عبارتند از:

ـ «أَلا إِلَى اللَّهِ تَصِيرُ الأمُور؛[1] آگاه باشيد که [همه] چيزها به سوي خدا باز مي‌گردد».

با توجه به اين که «صيرورت» دگرگون گشتن و تغيير تدريجي است که در متن حرکت رخ مي‌دهد، مي‌توان از آيه فوق استفاده کرد که اشيا در نهايتِ تغييرات تدريجي و حرکت خود به پيشگاه الهي باز مي‌گردند.

ـ «وَأَنَّ إِلَى رَبِّكَ الْمُنتَهَى؛[2] و پايان و منتهاي [کار] به سوي پروردگار توست».

منتهاي هر چيزي نقطه‌اي است که آن چيز با حرکت و سير خود به آن جا مي‌رسد و هنگامي كه خداوند منتهاي موجودات معرفي مي‌شود؛