دارد و حقاً، آيه از متشابهات نيز هست اما چنين نيست كه از آيات متشابه هيچ چيز استفاده نتوان كرد و به هيچ وجه از آن رفع تشابه نتوان نمود. با دقت در دو آيه، يك مطلب با كمال وضوح روشن است؛ اگر اشكالى هست در كيفيت پذيرفتن اين مطلب است يعنى اشكال در واقع از ماست نه از مفاد آيه. آيه به روشنى دلالت مى‌كند كه خدا با فرد فرد انسانها يك رويارويى داشته و به آنها گفته است آيا من خداى شما نيستم؟ و آنها گفته‌اند: آرى، تويى خداى ما و اين رويارويى با تك تك انسانها موجب اين شده است كه عذرى براى مشرك‌ها وجود نداشته باشد كه بتوانند بگويند ما اساساً از اين توحيد، از يگانه پرستى غافل بوديم و بگويند دنباله روى از پدران موجب اين شد كه ما مشرك بشويم، گناه به گردن پدران ماست و ما مسئول نيستيم. در اينكه مفاد آيه مى‌خواهد چنين مطلبى را افاده بفرمايد شكّى نيست. ابهامها در اين است كه ما خودمان چنين چيزى سراغ نداريم كه با خدا روياروى شده باشيم و خدا به ما فرموده باشد كه آيا من پروردگار شما نيستم و ما بگوييم چرا، چون اينچنين چيزى را در خودمان ياد نداريم و سراغ نداريم اين است كه مشكل است مفاد چنين آيه‌اى را بپذيريم وگرنه در اينكه آيه چنين مطلبى را افاده مى‌كند جاى شكّى نيست. البته در اينجا سؤالهايى هست. در چه عالمى؟ در چه شرايطى واقع شده؟ آيا دسته جمعى بوده يا تك تك؟ و سؤالاتى از اين قبيل اما در اصل مفاد اين مطلب و اين بيان، جاى ابهامى وجود ندارد. آيا اين مطلب پذيرفتنى ست كه بدون استثناء، هر انسانى، با خدا مواجه شده و چنين مكالمه‌اى بين او و خدا تحقق يافته است؟ هر معنايى براى اين مكالمه و مواجهه تصور شود بهر حال، اين سخنى غايبانه و از پشت پرده نيست كه يك كسى يك صدايى از يك جايى بلند كند و بپرسد آيا من فلانى نيستم؟ شما هم بگوييد: چرا فلانى هستى. اين ارزشى ندارد اين بايد به گونه‌اى باشد كه قابل خطا نباشد. قابل اشتباه نباشد وگرنه عذر براى شما باقى مى‌ماند. مثلا اگر شيطان فرياد بزند كه من خداى شما نيستم؟ و يك كسى خيال كند كه اين سخن خداست و بگويد چرا؛ اين قابل خطاست يعنى صرف اينكه صدايى به گوش برسد دليلى نمى‌تواند بود كه گوينده فلان كس است؛ موقعى اين مكالمه قطع عذر مى‌كند و ديگر جايى براى اشتباه در تطبيق باقى نمى‌گذارد كه شما طرف را ببينيد و بشناسيد. پس مدعاى آيه اين است كه مكالمه‌اى بين خدا و انسان تحقق يافته كه عذرى براى خطاى در تطبيق نگذاشته است. هرگونه عذرى انسان در قيامت به پيشگاه خدا بياورد كه من به اين علت تو را نشناختم و تو را نپرستيدم اين عذر مقبول نيست. اين مدعاى آيه است كه انسان، هر انسانى، يك رويارويى