1ـ‌ توحیدالمفضل

این كتاب املاى امام جعفر صادقD بر مفضل‌ بن عُمر جعفى كوفى، یكى از اصحاب سر‌شناس و بزرگ آن‌ حضرت مى‌باشد. در رجال کشّی هم روایاتی در مدح او[436] دیده می‌شود و هم روایاتی در ذمّ[437] او، نجّاشی هم او را "فاسد المذهب" و "مضطرب الروایة" می‌داند؛[438] امّا آنچه که تا حدّ زیادی موجب گردیده تا به ایشان اعتماد کنیم، این است که او از مشایخ بلاواسطه‌ی یونس‌ بن عبدالرحمان (از اصحاب اجماع) بوده و بسیاری از علما به تصریح آقابزرگ تهرانی نه تنها او را از اتهام‌های فوق مبرّا دانسته؛ بلکه توثیق هم نموده‌اند.[439] امام صادقD كتاب توحید را در چهار جلسه و در چهار روز از صبح تا ظهر بر مفضل املا كردند. موضوع این كتاب، شگفتى‌هاى آفرینش انسان و جهان هستى و حیوانات بوده و از این راه به اثبات آفریدگارى حكیم و دانا پرداخته‌اند.[440] متن این كتاب در جلد سه از بحارالانوار در صفحات 57 تا 151 آمده است.

2ـ رسالة الإهلیلجة

این كتاب از امام صادقD به روایت مفضل‌ بن عمر جعفی بوده و موضوع آن، توحید و صفات الهی است. "اهلیلج" معرّب "اهلیله" بوده و در حقیقت از درختان نواحی حارّه (به‌ویژه هندوستان) است که میوه‌ی آن مصرف طبّی دارد و طبیبان هندی بسیار از آن استفاده می‌کنند.[441] این كتاب به گفته‌ی سیّد بن طاووس درباره‌ی مناظره‌ی امام صادقD با طبیب هندی درباره‌ی معرفت خداوند بوده تا حدّی كه آن طبیب هندی اقرار به الوهیّت و وحدانیّت خداوند متعال می‌كند.[442] متن این كتاب در جلد سه از بحار الانوار در صفحات152 تا 197 آمده است.

[436]. رجال کشّی، ص323، ش585.

[437]. همان، ص321، ش583.

[438]. رجال نجّاشی، ص416، ش1112.

[439]. الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج10، ص132.

[440]. نرم افزار جامع الاحادیث، کتاب‌شناسی توحید المفضل.

[441]. ر.ک: لغت‌نامه‌ی دهخدا، ذیل کلمه‌ی «اهلیله.»

[442]. الأمان من أخطار الأسفار و الأزمان‌، سیّد بن طاووس، ‌ص91.