از بحث‌هاي مقدماتي روشن شد که براي انسان به عنوان يک موجود آگاه که فعاليت‌هايش از آگاهي نشئت مي‌گيرد، يک سلسله مسائل بنيادي مطرح است که تغافل و شانه خالي کردن از تلاش براي يافتن پاسخ‌هاي صحيح آنها، او را از مرز انسانيت خارج کرده، به چارپايان ملحق مي‌سازد، و باقي‌ماندن در حال شک و دودلي علاوه بر اينکه وجدان حقيقت‌جويش را خرسند نمي‌کند و نگراني از مسئوليت محتمل را رفع نمي‌نمايد، وي را موجودي ايستا و بي‌تحرک و احياناً خطرناک به‌بار مي‌آورد، چنان‌که راه‌حل‌هاي غلط و انحرافي مانند ماديگري و پوچ‌انگاري نيز نمي‌توانند آرامش رواني و خوشبختي اجتماعي را فراهم کنند، و ريشه‌اي‌ترين عامل مفاسد فردي و اجتماعي را بايد در کژبيني‌ها و کژانديشي‌ها جست‌وجو کرد. پس چاره‌اي جز اين نيست که با عزمي راسخ و سستي‌ناپذير به بررسي اين مسائل بپردازيم، و از هيچ کوششي در اين راه دريغ نورزيم، تا هم پايه‌هاي زندگي انساني خود را استوار سازيم و هم ديگران را در اين راه ياري دهيم، و از نفوذ انديشه‌هاي نادرست و رواج مکتب‌هاي منحرف در جامعه خويش جلوگيري کنيم.

اکنون که ضرورت تلاش عقلاني و فلسفي کاملاً روشن شده و جاي هيچ‌گونه شک و ترديد و وسوسه‌اي نسبت به آن باقي نمانده و بر سير و سلوک در اين مسيرِ ضروري و اجتناب‌ناپذير عزم کرده‌ايم، در نخستين گام با اين سؤال مواجه مي‌شويم که آيا عقل بشر توان حل اين مسائل را دارد؟

اين پرسش، هستهٔ مرکزي مسائل «شناخت‌شناسي» را تشکيل مي‌دهد و تا مسائل اين