سيماى جبرئيل‌

99) مشاهده صورت اصلى جبرئيل در سدرةالمنتهى و معراج، به وسيله پيامبر (ص) براى بار ديگر:

ولَقَد رَءاهُ نَزلَةً اخرى‌* عِندَ سِدرَةِ المُنتَهى‌.

نجم (53) 13 و 14

100) ظهور جبرئيل با سيماى اصلى خود بر پيامبر (ص) در افق اعلى‌:

... فَاستَوى‌* وهُوَ بِالافُقِ الاعلى‌* لَقَد رَأى‌ مِن ءايتِ رَبّهِ الكُبرى‌.

نجم (53) 6 و 7 و 18

انَّهُ لَقَولُ رَسولٍ كَريم‌* ولَقَد رَءاهُ بِالافُقِ المُبين. [1]

تكوير (81) 19 و 23

صفات جبرئيل‌

1. امانتدارى‌

101) جبرئيل، فرشته‌اى امين:

نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الامين.

شعراء (26) 193

انَّهُ لَقَولُ رَسولٍ كَريم‌* مُطاعٍ ثَمَّ امين. [2]

تكوير (81) 19 و 21

2. تقرّب‌

102) جبرئيل، فرشته مقرّب درگاه خداوند:

ذى قُوَّةٍ عِندَ ذِى العَرشِ مَكين. [3]

تكوير (81) 20

3. خردمندى‌

103) جبرئيل فرشته‌اى صاحب كمال عقل و درايت:

عَلَّمَهُ شَديدُ القُوى‌* ذو مِرَّةٍ فَاستَوى‌. [4]

نجم (53) 5 و 6

4. زيبايى‌

104) جبرئيل، فرشته‌اى زيبا و داراى اخلاق نيكو:

ان هُوَ الّا وحىٌ يوحى‌* عَلَّمَهُ شَديدُ القُوى‌* ذو مِرَّةٍ .... [5]

نجم (53) 4- 6

5. عبوديّت‌

105) جبرئيل و فرشتگان مهيّا براى عبادت و فرمانبرى از خداوند:

وما مِنّا الّا لَهُ مَقامٌ مَعلوم‌* وانّا لَنَحنُ الصّافّون‌* وانّا لَنَحنُ المُسَبّحون. [6]

صافّات (37) 164- 166

106) جبرئيل و هر يك از ملائكه، داراى جايگاهى مخصوص در آسمان براى عبادت خداوند:

وما مِنّا الّا لَهُ مَقامٌ مَعلوم‌* وانّا لَنَحنُ الصّافّون‌* و انّا لَنَحنُ المُسَبّحون.

صافات (37) 164- 166

6. عصمت‌

107) جبرئيل، مصون از گناه و خطا:

نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الامين.

شعراء (26) 193

[1] مقصود از «افق مبين» افق اعلى‌ از ناحيه مشرق است. (مجمع‌البيان، ج 9- 10، ص 677- 678)

[2] مراد از «رسول» جبرئيل است. (مجمع‌البيان، ج 9- 10، ص 677)

[3] معناى «مكين» اين است كه متمكّن است و «مكانت» به معناى قُرب مى‌باشد. (مجمع‌البيان، ج 9- 10، ص 677)

[4] يكى از معانى «مرّة» عقل است (الكشّاف، ج 4، ص 419) و نكره آمدن آن دلالت بر كمال مى‌كند.

[5] در «ذو مرَّة» دو احتمال مطرح شده است: 1. ذو خلق حسن؛ 2. ذو قوّة شديده است. (جامع‌البيان، ج 13، جزء 27، ص 57) برداشت مذكور بنا بر احتمال اوّل است.

[6] آيات مزبور گفته جبرئيل با پيامبر (ص) است و «مقام معلوم» طبق يك قول جايگاه خاصّ در آسمان براى عبادت خداست و گفته شده است «الصّافون» و «المسبّحون» نيز به معناى نماز و عبادت خدا است. (مجمع‌البيان، ج 7- 8، ص 720)