وما ارسَلنا فى قَريَةٍ مِن نَبِىّ الّا اخَذنا اهلَها بِالبَأساءِ والضَّرّاءِ لَعَلَّهُم يَضَّرَّعون‌* ثُمَّ بَدَّلنا مَكانَ السَّيّئَةِ الحَسَنَةَ حَتّى‌ عَفَوا وقالوا قَد مَسَّ ءاباءَنَا الضَّرّاءُ والسَّرّاءُ فَاخَذنهُم بَغتَةً وهُم لا يَشعُرون.

اعراف (7) 94 و 95

2. تزيين عمل‌

39) زيبا جلوه دادن كردارهاى زشت از سوى شيطان، مانع تضرّع آدمى به درگاه خداوند:

فَلَولا اذ جاءَهُم بَأسُنا تَضَرَّعوا ... وزَيَّنَ لَهُمُ الشَّيطنُ ما كانوا يَعمَلون.

انعام (6) 43

3. شيطان‌

40) شيطان، مانع تضرّع و تذلّل انسان به درگاه خداوند:

فَلَولا اذ جاءَهُم بَأسُنا تَضَرَّعوا ... وزَيَّنَ لَهُمُ الشَّيطنُ ما كانوا يَعمَلون.

انعام (6) 43

4. غفلت‌

41) غفلت، از موانع تضرّع به درگاه الهى:

واذكُر رَبَّكَ فى نَفسِكَ تَضَرُّعًا وخيفَةً ودونَ الجَهرِ مِنَ القَولِ بِالغُدُوّ والأصالِ ولا تَكُن مِنَ الغفِلين.

اعراف (7) 205

5. قساوت قلب‌

42) قساوت قلب، مانع تضرّع و زارى انسان به درگاه خداوند، حتّى در شدايد و سختيها:

فَلَولا اذ جاءَهُم بَأسُنا تَضَرَّعوا ولكِن قَسَت قُلوبُهُم ....

انعام (6) 43

نيز---) دعا

تطهير---) طهارت‌

تطيّر

تطيّر، در اصل به معناى فال زدن به پرنده است؛ سپس در هر مورد كه به آن تفأل زده شود و شوم باشد استعمال مى‌شود. [1] در اين مدخل از واژه «طير» و مشتقّات آن استفاده شده است.

اجتناب از تطيّر

1) توجّه به منشأ واقعى امور (خداوند) مانع از تطيّر به افراد:

... وان تُصِبهُم حَسَنَةٌ يَقولوا هذِهِ مِن عِندِ اللَّهِ وان تُصِبهُم سَيّئَةٌ يَقولوا هذِهِ مِن عِندِكَ قُل كُلٌّ مِن عِندِ اللَّهِ .... [2]

نساء (4) 78

پيشينه تطيّر---) همين مدخل، تطيّر اهل انطاكيه، تطيّر فرعونيان، تطيّر قوم ثمود، تطيّر مسلمانان‌

تطيّر اهل انطاكيه‌

2) تطيّر و بديمنى مردم انطاكيه، نسبت به انبياى خود:

واضرِب لَهُم مَثَلًا اصحبَ القَريَةِ اذ جاءَهَا المُرسَلون‌* قالوا انّا تَطَيَّرنا بِكُم لن لَم تَنتَهوا

[1] مفردات، ص 528، «طير».

[2] نسبت سيّئات به پيامبر (ص) ممكن است به معناى تطيّر و فال بد زدن به آن حضرت و يا چيزى ديگرى باشد. برداشت براساس احتمال اول است. (الميزان، ج 5، ص 8)