95) انسان، قادر بر توجيه‌گرى در عين آگاهى به واهى بودن توجيهات خود:

بل الإنسن على‌ نفسه بصيرة* ولو ألقى‌ معاذيره.

قيامت (75) 14 و 15

5. سرور

96) مساعد بودن وضعيّت مادّى در زندگى، عاملى تأثير گذار در سرور انسان:

هو الّذى يسيّركم فى البرّ والبحر حتّى‌ إذا كنتم فى الفلك وجرين بهم بريح طيّبة وفرحوا بها ....

يونس (10) 22

97) سرور و شادمانى حقيقى انسان، فقط در گرو فضل و رحمت خداوند:

قل بفضل اللّه وبرحمته فبذلك فليفرحوا هو خير مّمّا يجمعون. [1]

يونس (10) 58

98) سرور و شادمانى حاصل از فضل و رحمت خداوند، بهترين متاع ممكن براى انسان:

قل بفضل اللّه وبرحمته فبذلك فليفرحوا هو خير مّمّا يجمعون.

يونس (10) 58

99) سرور انسان در صورت برخوردارى از نعمت:

هو الّذى يسيّركم فى البرّ والبحر حتّى‌ إذا كنتم فى الفلك وجرين بهم بريح طيّبة وفرحوا بها ....

يونس (10) 22

ولئن أذقنه نعمآء بعد ضرّاء مسّته ليقولنّ ذهب السّيّات عنّى إنّه لفرح فخور.

هود (11) 10

وإذا أذقنا النّاس رحمة فرحوا بها ....

روم (30) 36

... وإنّا إذا أذقنا الإنسن منّا رحمة فرح بها ....

شورى (42) 48

100) هشدار خداوند به انسان از دچار شدن به خوشحالى‌هاى غرورآميز:

ما أصاب من مّصيبة فى الأرض ولا فى أنفسكم إلّافى كتب مّن قبل أن نّبرأها ...* لّكيلا تأسوا على‌ ما فاتكم ولاتفرحوا بما ءاتيكم و اللّه لايحبّ كلّ مختال فخور.

حديد (57) 22 و 23

101) سرور غافلانه انسان، سبب ناخشنودى خداوند:

لكيلا تأسوا على‌ ما فاتكم ولاتفرحوا بما ءاتيكم و اللّه لايحبّ كلّ مختال فخور.

حديد (57) 23

نيز---) سرور

6. فراموشى---) همين مدخل، فراموشى انسان‌

نيز---) همين مدخل، رذايل انسان‌

حقوق انسان---) حقوق بشر

حواس انسان---) همين مدخل، قواى انسان‌

حيات انسان‌

حيات اخروى انسان‌

102) حيات آخرتى، حيات حقيقى براى انسان:

وما هذه الحيوة الدّنيا إلّالهو ولعب وإنّ الدّار

[1] از اين‌كه خداوند متعالى به چنين سرور و شادمانى دعوت كرده، معلوم مى‌شود اين سرور، شادمانى حقيقى و ماندگار است و از اين كه جارو مجرور «بفضل اللَّه و برحمته» را مقدّم داشته است، روشن مى‌شود كه يگانه عامل در تحقّق چنين سرورى، فضل و رحمت خداوند است.