مشكلات امر به معروف‌

53) امر به معروف، دربردارنده مشكلات و سختى‌ها:

إنّ الّذين يكفرون بايت اللّه ... و يقتلون الّذين يأمرون بالقسط من النّاس ....

آل‌عمران (3) 21

يبنىّ ... وأمر بالمعروف ... واصبر على‌ ما أصابك إنّ ذلك من عزم الأمور. [1]

لقمان (31) 17

نجوا براى امر به معروف‌

54) نيك بودن نجوا و سخنان سرّى براى امر به معروف:

لّا خير فى كثير مّن نَّجولهم إلّامن أمر بصدقة أو معروف ....

نساء (4) 114

امّ ايّوب---) ابو ايّوب‌

امّ رومان‌

امّ رومان، بنت عامر بن عويمر، مادر عايشه است. [2] براساس نقلى از ابن عبّاس، خطاب «لاتحسبوه» در آيه 11 نور (24) وى را نيز دربردارد. [3] برخى مفسّران، مقصود از «والديه» در آيه 17 احقاف (46) [4] و «اصحاب» در آيه 71 انعام (6) را امّ رومان و همسرش دانسته‌اند كه فرزند خود را پيوسته به اسلام فرا مى‌خواندند. [5]

امّ سلمه‌

امّ سلمه، بنت ابى اميه (حذيفه) مخزومى از مهاجران حبشه و همسر پيامبر (ص) است. [6] برخى مفسّران، نزول آيات 195 آل‌عمران (3) و 35 احزاب (33) را در پى نگرانى و اعتراض وى به پيامبر (ص) درباره عدم نزول آيه‌اى در مورد هجرت زنان‌ [7] و اجر و فضيلت آنان‌ [8] دانسته‌اند. براساس نقلى آيه 33 نساء (4) درباره ناخشنودى امّ‌سلمه از عدم جواز شركت زنان همچون مردان در جنگ، نازل شده است. [9] واحدى شأن نزول آيه 11 حجرات (49) را پس از آن دانسته كه دو تن از همسران پيامبر (ص)، طرز لباس پوشيدن امّ‌سلمه را مسخره كردند. [10] مفسّران، شأن نزول آياتى ديگر نيز به وى نسبت داده‌اند.

[1] سفارش به صبر پس از دعوت به امر به معروف، به نكته مزبور اشعار دارد.

[2] الطّبقات، ج 8، ص 216؛ أنساب‌الأشراف، ج 10، ص 101.

[3] المعجم الكبير، ج 23، ص 13.

[4] مجمع‌البيان، ج 9- 10، ص 132.

[5] النكت و العيون، ج 2، ص 132.

[6] الطّبقات‌الكبرى، ج 8، ص 69؛ الاصابة، ج 8، ص 204.

[7] جامع‌البيان، ج 3، ص 284.

[8] مجمع‌البيان، ج 3- 4، ص 63.

[9] الدّرّالمنثور، ج 6، ص 607.

[10] اسباب النزول، ص 334.