امتحان اصحاب الجنّة

7) امتحان صاحبان باغ، با سوخته و نابود شدن باغ آنان:

إنّا بلونهم كما بلونا أصحب الجنّة إذ أقسموا ليصرمنّها مصبحين ...* فأصبحت كالصّريم.

قلم (68) 17 و 20

امتحان اصحاب سبت‌

8) وفور ماهى در روز شنبه و ناياب شدن آن در روزهاى ديگر وسيله‌اى براى امتحان اصحاب سبت:

وسلهم عن القرية الّتى كانت حاضرة البحر إذ يعدون فى السّبت إذ تأتيهم حيتانهم يوم سبتهم شرّعا و يوم لايسبتون لاتأتيهم كذلك نبلوهم بما كانوا يفسقون.

اعراف (7) 163

9) عدم توفيق اصحاب سبت در امتحان با صيد ماهى:

وسلهم عن القرية الّتى كانت حاضرة البحر إذ يعدون فى السّبت إذ تأتيهم حيتانهم يوم سبتهم شرّعا و يوم لايسبتون لاتأتيهم كذلك نبلوهم بما كانوا يفسقون.

اعراف (7) 163

امتحان اعمال‌

10) آزمودن اعمال از سوى انسان‌ها در محشر:

هنالك تبلوا كلّ نفس مّآ أسلفت وردّوا إلى اللّه موليهم‌الحقّ وضلّ عنهم مّا كانوا يفترون. [1]

يونس (10) 30

امتحان امّت‌ها

11) امتحان امّت‌ها با جعل شرايع گوناگون از سوى خداوند:

... لكلّ جعلنا منكم شرعة و منهاجا ولو شآء اللّه لجعلكم أمّة وحدة ولكن لّيبلوكم فى مآ ءاتكم ....

مائده (5) 48

12) آزموده شدن گروه‌ها و طوايف گوناگون بنى‌اسرائيل با خوشى‌ها و ناخوشى‌ها:

وقطّعنهم فى الأرض أمما مّنهم الصَّلحون ومنهم دون ذلك وبلونهم بالحسنت والسّيّات ....

اعراف (7) 168

13) فرستاده شدن پيامبران الهى همراه با كتاب و ميزان، سبب امتحان امّت‌هاى گوناگون:

لقد أرسلنا رسلنا بالبيّنت وأنزلنا معهم الكتب والميزان ... وليعلم اللّه من ينصره ورسله بالغيب ....

حديد (57) 25

14) امتحان امّت‌هاى گوناگون در جهت جداسازى راست‌گويان از دروغ‌گويان:

ولقد فتنّا الّذين من قبلهم فليعلمنّ اللّه الّذين صدقوا وليعلمنّ الكذبين.

عنكبوت (29) 3

امتحان انسان‌ها

15) انسان‌ها در معرض امتحان الهى با شيوه‌هاى مختلف:

ولنبلونّكم بشى‌ء مّن الخوف والجوع ونقص مّن الأمول والأنفس والثّمرت وبشّر الصَّبرين. [2]

بقره (2) 155

16) زيبايى مظاهر دنيا، زمينه آزمايش انسان‌ها:

إنّا جعلنا ما على الأرض زينة لّها لنبلوهم أيّهم أحسن عملا.

كهف (18) 7

[1] منظور از آزمودن در اين آيه، وارسى خير و شرّ اعمال است. (الميزان، ذيل آيه)

[2] مخاطب آيه احتمال دارد مؤمنان و احتمال دارد عموم انسان‌ها باشند. برداشت مزبور با توجّه به احتمال دوم است.