نيكوكارى اليسع (ع)---) همين مدخل، فضايل اليسع (ع)، نيكوكارى‌

هدايت اليسع (ع)---) همين مدخل، فضايل اليسع (ع)، هدايت‌

امامت‌

امامت در لغت به معناى پيشوايى و در اصطلاح، منصبى است الهى كه تمام شئون والا و فضايل را دربردارد؛ جز نبوت و آن‌چه لازمه آن است‌ [1] و در اين‌جا معناى اصطلاحى آن مورد نظر است و از واژه‌هاى «امام»، «ائمّه»، «مُلك» و بعضى از جملات بنا بر شأن نزول استفاده شده است.

اهمّ عناوين: استمرار امامت، امامان معصوم (ع)، امامت آل‌ابراهيم (ع)، امامت ابراهيم (ع)، امامت اسحاق (ع)، امامت على (ع)، امامت و نبوّت، شرايط امامت، منصب امامت، وظايف امامت.

استمرار امامت‌

1) امامت، امرى مستمر در نسل ابراهيم (ع) تا روز قيامت:

وإذ قال إبرهيم لأبيه وقومه ...* إلّاالّذى فطرنى فإنّه سيهدين‌* وجعلها كلمة باقية فى عقبه .... [2]

زخرف (43) 26- 28

2) بازگشت مردم به سوى توحيد و عبادت الهى، هدف از استمرار امامت در نسل ابراهيم (ع):

وإذ قال إبرهيم لأبيه وقومه ...* إلّاالّذى فطرنى فإنّه سيهدين‌* وجعلها كلمة باقية فى عقبه لعلّهم يرجعون. [3]

زخرف (43) 26- 28

امامان معصوم (ع) [4]

اختيارات امامان (ع)

3) خمسِ درآمدها، از آنِ امامان معصوم (ع) و در اختيار آنان:

و اعلموا انّما غنمتم من شى‌ء فانّ للَّه‌خمسه و للرسول و لذى القربى .... [5]

انفال (8) 41

4) «فى‌ء» در اختيار امامان معصوم (ع):

ما افاء اللَّه على‌ رسوله من اهل القرى‌ فلله‌

[1] احقاق‌الحق، ج 2، ص 300.

[2] در حديثى از امام صادق (ع) «كلمةً باقيةً فى عقبه» به امامت تا روز قيامت تفسير شده است. (مجمع‌البيان؛ نورالثقلين، ذيل آيه)

[3] مقصود از «يرجعون» بازگشت از بت‌پرستى و شرك به عبادت خداى يگانه است. (الميزان، ذيل آيه)

[4] مقصود از امامان (ع)، امامان دوازده‌گانه شيعه اثناعشرى است. گفتنى است كه آيات مربوط به هر يك از امامان (ع) در ذيل نام آنان در رديف الفبايى آورده شده است. در اين‌جا، فقط آن دسته از آياتى كه طبق روايات، مصداق انحصارى يا بارز آن‌ها امامان (ع) هستند، آورده شده است.

[5] «غُنم» مصدر «غنمتُم» به معناى هر دستاوردى، اعمّ از جنگى و غير آن است. (مفردات راغب) در روايتى نيز از امام باقر (ع) «غنمتم» در آيه مزبور، به مطلق فايده تفسير شده است. (اصول كافى، ج 1، ص 544، ح 10) با توجّه به اين كه «ذى‌القربى‌» در رديف «اللَّه و رسول» با «لام» آمده، ولى موارد بعدى بدون «لام» ذكر شده است و در روايتى نيز از امام صادق (ع) در ذيل آيه وارد شده است كه «ذلك إلى الإمام» (اصول كافى، ج 1، ص 544، ح 7) استفاده مى‌شود كه مقصود از «ذى‌القربى‌» امامان، و فقط آنان صاحب اختيار خمس هستند.