الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ ....

طلاق (65) 11

تشبيه نور خدا

135. تشبيه نور خداوند به چراغى در چراغدان و در حباب بلورين، جهت تفكر مردم براى فهم معارف و شناخت خداوند:

اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ كَمِشْكاةٍ فِيها مِصْباحٌ الْمِصْباحُ فِي زُجاجَةٍ الزُّجاجَةُ كَأَنَّها كَوْكَبٌ دُرِّيٌّ يُوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ مُبارَكَةٍ زَيْتُونَةٍ لا شَرْقِيَّةٍ وَ لا غَرْبِيَّةٍ يَكادُ زَيْتُها يُضِي‌ءُ وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نارٌ ... وَ يَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثالَ لِلنَّاسِ‌ ... [1]

نور (24) 35

136. نور خدا همانند چراغدانى در برگرفته چراغى در ميان آبگينه بلورين و چونان ستاره درخشان، چراغى فروزان از روغن زيتون:

اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ كَمِشْكاةٍ فِيها مِصْباحٌ الْمِصْباحُ فِي زُجاجَةٍ الزُّجاجَةُ كَأَنَّها كَوْكَبٌ دُرِّيٌ‌ ... يُوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ مُبارَكَةٍ زَيْتُونَةٍ لا شَرْقِيَّةٍ وَ لا غَرْبِيَّةٍ يَكادُ زَيْتُها يُضِي‌ءُ وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نارٌ ....

نور (24) 35

137. تشبيه قلوب منوّر به نور الهى، به حباب شيشه‌اى حاوى نورى تابان:

اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ كَمِشْكاةٍ فِيها مِصْباحٌ الْمِصْباحُ فِي زُجاجَةٍ الزُّجاجَةُ كَأَنَّها كَوْكَبٌ دُرِّيٌ‌ [2] ...

نور (24) 35

محرومان از نور خدا

138. كافران، اسير ظلمات و محروم از نور خدا:

وَ الَّذِينَ كَفَرُوا ... أَوْ كَظُلُماتٍ فِي بَحْرٍ لُجِّيٍّ يَغْشاهُ مَوْجٌ مِنْ فَوْقِهِ مَوْجٌ مِنْ فَوْقِهِ سَحابٌ ظُلُماتٌ بَعْضُها فَوْقَ بَعْضٍ إِذا أَخْرَجَ يَدَهُ لَمْ يَكَدْ يَراها وَ مَنْ لَمْ يَجْعَلِ اللَّهُ لَهُ نُوراً فَما لَهُ مِنْ نُورٍ.

نور (24) 39 و 40

139. محرومين از نور خدا، بى‌بهره از هرگونه هدايت:

... وَ مَنْ لَمْ يَجْعَلِ اللَّهُ لَهُ نُوراً فَما لَهُ مِنْ نُورٍ.

نور (24) 40

140. كفرپيشگان محروم از نور هدايت خداوند، فرورفته در ضلالت و سردرگمى:

أَوْ كَظُلُماتٍ فِي بَحْرٍ لُجِّيٍّ يَغْشاهُ مَوْجٌ مِنْ فَوْقِهِ مَوْجٌ مِنْ فَوْقِهِ سَحابٌ ظُلُماتٌ بَعْضُها فَوْقَ بَعْضٍ إِذا أَخْرَجَ يَدَهُ لَمْ يَكَدْ يَراها وَ مَنْ لَمْ يَجْعَلِ اللَّهُ لَهُ نُوراً فَما لَهُ مِنْ نُورٍ.

نور (24) 40

نيز---) همين مدخل، محروميّت از نور

ويژگيهاى نور خدا

1. ذاتى‌

141. ذاتى بودن نور خدا:

اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ‌ [3] ...

نور (24) 35

[1] . بنابر يك احتمال، مقصود از «نور» در آيه نور خدا است. (مجمع البيان، ج 7- 8، ص 224)

[2] . در روايتى از امام باقر عليه السلام در تفسير آيه شريفه آمده است كه مراد از «مثل نوره» مثل هدايت خداوند در قلب مؤمن مى‌باشد كه به چراغدانى تشبيه شده است. (تفسير قمى، ج 2، ص 103)

[3] . نور، چيزى است كه خود آشكار است و اشياى ديگر به واسطه آن آشكار مى‌گردد. اين معنا نخستين معنايى است كه لفظ نور براى آن وضع شده و سپس عموميت پيدا كرده و به گونه استعاره يا معناى حقيقى دوم براى هر چيزى كه وسيله آشكار شدن محسوسات باشد استعمال شده است، پس هر يك از حواس [پنجگانه‌] نور يا داراى نور شمرده شده است، سپس عموميت پيدا كرده و غير محسوسى مانند عقل نيز نور شمرده شده است، زيرا معقولات به وسيله آن آشكار مى‌شوند، سپس چون اشياى ممكن‌الوجود با ايجاد خداى متعال وجود پيدا كرده‌اند، خداوند كامل‌ترين مصداق نور است، پس خداوند سبحان نورى است كه آسمانها و زمين به وسيله‌اش ظاهر و آشكار مى‌شوند و اين مراد از سخن خداوند «اللّه نور السّموات و الارض» است. (الميزان، ج 15، ص 122)