57) گمراهى اصحاب شِمال از موجبات گرفتارى آنان به انواع عذاب:

و اصحب الشمال ما اصحب الشمال‌* فى سموم وحميم‌* وظلّ مّن يحموم‌

واقعه (56) 41 و- 44 و 51

6. گناه‌

58) اصرار اصحاب شِمال بر گناه بزرگ (شرك يا انكار معاد)، از عوامل گرفتارى آنان به عذاب‌هاى اخروى:

و اصحب الشمال ما اصحب الشمال‌* فى سموم وحميم‌* وظلّ مّن يحموم‌* و كانوا يصرّون على الحنث العظيم. [1]

واقعه (56) 41- 43 و 46

59) گناه‌كار بودن اصحاب شِمال، از عوامل گرفتارى آنان به خوردن چرك و خون جهنميان:

و اما من اوتى كتبه بشماله ...* ولا طعام إلّامن غسلين‌* لّايأكله إلّاالخطون. [2]

حاقه (69) 25 و 36 و 37

گمراهى اصحاب شِمال---) همين مدخل، رذايل اصحاب شِمال، گمراهى‌

گناه‌كارى اصحاب شِمال---) همين مدخل، رذايل اصحاب شِمال، گناه‌كارى‌

نامه عمل اصحاب شِمال‌

60) آگاهى اصحاب شِمال از عملكرد خويش پس از داده شدن نامه عمل به دست آنها:

و اما من اوتى كتبه بشماله فيقول يليتنى لم‌أوت كتبيه.

حاقه (69) 25

61) قرار گرفتن نامه عمل اصحاب شِمال در دست چپ آنها:

و أمّا من أوتى كتبه بشماله ....

حاقه (69) 25

نيز---) همين مدخل، آرزوى اصحاب شمال‌

اصحاب صُفّه‌

اصحاب صفّه، گروهى از صحابه تنگدست پيامبر (ص) بودند كه در شهر مدينه مسكن و عشيره‌اى نداشتند؛ [3] زيرا بيش‌تر آن‌ها از مهاجران بودند و به اين جهت كه درسايبان و مكانى سقف‌دار از مسجد النّبى به نام صفّه سكونت يافته بودند، اصحاب صفّه ناميده مى‌شدند. [4] در اين مدخل از واژه‌هاى وصفى مانند: «الّذين يدعون ربّهم» و «للفقراء الّذين أحصروا» استفاده شده است.

آبرومندى اصحاب صُفّه‌

1) اصحاب صُفّه، فقيرانى آبرومند:

للفقراء الَّذين أحصروا فى سبيل اللَّه ... يحسبهم الجاهل أغنياء من التّعفّف تعرفهم‌

[1] «حنث» به معناى گناه است. (مفردات راغب) و احتمال دارد منظور از گناه بزرگ، شرك باشد و احتمال دارد به قرينه آيات 47 و 48 و پاسخ آن، انكار معاد باشد. (مجمع‌البيان، ذيل آيه)

[2] «خاطى‌ء» به كسى گفته مى‌شود كه با قصد و از روى عمد، گناه كند. (مفردات راغب)

[3] مجمع‌البيان، ج 1 2، ص 666.

[4] مجمع‌البيان، ج 1 2، ص 666؛ روح‌المعانى، ج 3، ص 76.