56. منّت، باطل‌كننده انفاق مؤمنان:

يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تُبْطِلُوا صَدَقاتِكُمْ بِالْمَنِّ وَ الْأَذى‌ كَالَّذِي يُنْفِقُ مالَهُ رِئاءَ النَّاسِ وَ لا يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ فَمَثَلُهُ كَمَثَلِ صَفْوانٍ عَلَيْهِ تُرابٌ فَأَصابَهُ وابِلٌ فَتَرَكَهُ صَلْداً لا يَقْدِرُونَ عَلى‌ شَيْ‌ءٍ مِمَّا كَسَبُوا ....

بقره (2) 264

2. ستمگرى‌

57. انفاق همراه منّت، موجب وارد شدن در جرگه ستمگران:

... لا تُبْطِلُوا صَدَقاتِكُمْ بِالْمَنِ‌ .... أَنْفِقُوا مِنْ طَيِّباتِ‌ .... وَ ما لِلظَّالِمِينَ مِنْ أَنْصارٍ.

بقره (2) 264 و 267 و 270

3. كفر

58. انفاقهاى آميخته با ريا و همراه با منّت، نوعى كفر:

... لا تُبْطِلُوا صَدَقاتِكُمْ بِالْمَنِّ وَ الْأَذى‌ كَالَّذِي يُنْفِقُ مالَهُ رِئاءَ النَّاسِ وَ لا يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ ...

وَ اللَّهُ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكافِرِينَ.

بقره (2) 264

4. همانندى با ريا

59. انفاقِ با منّت، همانند انفاق با ريا:

يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تُبْطِلُوا صَدَقاتِكُمْ بِالْمَنِ‌ ... كَالَّذِي يُنْفِقُ مالَهُ رِئاءَ النَّاسِ وَ لا يُؤْمِنُ بِاللَّهِ‌ ....

بقره (2) 264

منّت در صدقه---) همين مدخل، منّت در انفاق‌

نهى از منّت‌

60. منّت‌گذارى بر مردم هنگام بخشش به عوض، پاداش‌خواهى بيشتر مورد نهى خداوند:

وَ لا تَمْنُنْ تَسْتَكْثِرُ. [1]

مدّثر (74) 6

61. پيامبر صلى الله عليه و آله مورد نهى خدا از منّت‌گذارى در انجام دادن كارهاى شايسته، به جهت كاسته شدن مقام والاى آن حضرت:

وَ لا تَمْنُنْ تَسْتَكْثِرُ. [2]

مدّثر (74) 6

62. خواسته خدا از پيامبر صلى الله عليه و آله مبنى بر منّت نگذاشتن بر مردم، به بركت داشتن رسالت و مقام معنوى نزد خدا:

وَ لا تَمْنُنْ تَسْتَكْثِرُ. [3]

مدّثر (74) 6

63. نهى خدا از به رخ كشيدن بخشش به نيازمند، هنگام صدقه به او يا اجراى كار نيك براى او:

وَ لا تَمْنُنْ تَسْتَكْثِرُ. [4]

مدّثر (74) 6

64. مسلمانان، مورد نهى الهى، از منّت نهادن اسلام آوردن خويش بر پيامبر صلى الله عليه و آله:

... قُلْ لا تَمُنُّوا عَلَيَّ إِسْلامَكُمْ‌ ....

حجرات (49) 17

نيز---) همين مدخل، منّت در انفاق‌

نيز---) نعمت‌

[1] . بعضى مى‌گويند: مراد آيه اين است كه وقتى به مردم بخشش مى‌نمايى بر آنان منّت نگذار تا چند برابر پاداش بخواهى، چرا كه كالاى دنيا ناچيز است و در خور منّت بسيار نيست، افزون بر اينكه منّت نهادن، كار شايسته را تيره مى‌كند. (مجمع البيان، ج 9- 10، ص 581).

[2] . گروهى معتقدند: آيه مى‌گويد: در انجام دادن كارهاى شايسته بر خدا منّت مگذار كه از مقام والايت در بارگاه خدا كاسته مى‌شود. (مجمع البيان، ج 9- 10، ص 581؛ روح المعانى، ج 16، جزء 29، ص 206).

[3] . ابن زيد مى‌گويد: منظور آيه اين است كه به بركت رسالت و مقام والايى كه خدا به تو ارزانى داشته است بر مردم منّت مگذار و از آنان طلب پاداش نكن. (مجمع البيان، ج 9- 10، ص 581؛ روح المعانى، ج 16، جزء 30، ص 206).

[4] . مراد از منّت گذارى اين است كه شخص احسان كننده، احسان خود را با منّت، بى صفا و مخدوش نمايد.