مُذلّ/ اسما و صفات‌

اين صفت فعلى الهى از باب افعال [اذلال‌] از ثلاثى مجرد ذلّ، يذلّ به معناى خوار گرداننده و ذليل كننده است و در قرآن يك بار آمده است. [1] اين صفت الهى به صورت مطلق و مضاف در روايات و ادعيه آمده است. [2]

... وَ تُعِزُّ مَنْ تَشاءُ وَ تُذِلُّ مَنْ تَشاءُ ....

آل‌عمران (3) 26

مُذَلِّل/ اسما و صفات‌

اين صفت فعلى الهى از باب تفعيل [تذليل‌] به معناى رام كردن است و درباره خداوند، در مورد رام كردن چهارپايان براى انسانها يك بار به كار رفته است. [3] اين صفت الهى به صورت مطلق و مضاف در روايات و ادعيه نيز آمده است. [4]

وَ ذَلَّلْناها لَهُمْ فَمِنْها رَكُوبُهُمْ وَ مِنْها يَأْكُلُونَ.

يس (36) 72

مذمّت---) ملامت‌

مُذْهِب/ اسما و صفات‌

اين صفت فعلى الهى از فعل ثلاثى ذَهَبَ و باب افعال [اذهاب‌] به معناى بردن، بردارنده است. استعمال اين واژه عمدتاً در امور درونى و گاهى ذهاب اشخاص مى‌باشد و در مجموع 11 بار در قرآن آمده است. [5] اين صفت الهى به صورت مضاف در ادعيه نيز آمده است. [6]

... ذَهَبَ اللَّهُ بِنُورِهِمْ‌ ....

بقره (2) 17

بقره (2) 20؛ نساء (4) 133؛ انعام (6) 133؛ انفال (8) 11؛ توبه (9) 15؛ ابراهيم (14) 19؛ احزاب (33) 33؛ فاطر (35) 16 و 34؛ فصلت (41) 43

مرتضى/ اسما و صفات---) رضوان خدا

مرتع‌

مرتع، چراگاه‌ [7] و سبزه‌زارى است كه بهائم در آن مى‌چرند و چراگاهى كه آب و علف بسيار داشته باشد. [8] در اين مدخل از واژه «رعى» و مشتقّات آن و از جمله «أرسله معنا غداً يرتع ...» استفاده شده است.

تشبيه به مرتع‌

1. تشبيه ناپايدارى زندگى دنيا به ناپايدارى گياهان و مراتع:

إِنَّما مَثَلُ الْحَياةِ الدُّنْيا كَماءٍ أَنْزَلْناهُ مِنَ السَّماءِ

[1] . اسما و صفات الهى فقط در قرآن، ج 1، ص 492

[2] . بحارالانوار، ج 83، ص 218؛ مفاتيح الجنان، دعاى جوشن كبير، بند 73

[3] . اسما و صفات الهى فقط در قرآن، ج 1، ص 493

[4] . بحارالانوار، ج 91، ص 39؛ الاقبال بالاعمال، ج 3، ص 351

[5] . اسما و صفات الهى فقط در قرآن، ج 1، ص 498-/ 501

[6] . المقام الاسنى، ص 95؛ جنّة الامان، ص 152

[7] . فرهنگ فارسى، ج 3، ص 3992؛ فرهنگ لاروس، ج 2، ص 1868، «مرتع»

[8] . لغت‌نامه، ج 12، ص 18202، «مرتع»