كتاب محو و اثبات‌

5. وجود دو كتاب به نام محو و اثبات، غير از امّ‌الكتاب:

يَمْحُوا اللَّهُ ما يَشاءُ وَ يُثْبِتُ وَ عِنْدَهُ أُمُّ الْكِتابِ‌ [1].

رعد (13) 39

محو و اثبات در شب قدر

6. محو و اثبات امور، در شب قدر:

يَمْحُوا اللَّهُ ما يَشاءُ وَ يُثْبِتُ وَ عِنْدَهُ أُمُّ الْكِتابِ‌ [2].

رعد (13) 39

محو و اثبات شب و روز

7. خداوند، محوكننده شب و جايگزين‌كننده (اثبات) روز به جاى آن:

وَ جَعَلْنَا اللَّيْلَ وَ النَّهارَ آيَتَيْنِ فَمَحَوْنا آيَةَ اللَّيْلِ وَ جَعَلْنا آيَةَ النَّهارِ مُبْصِرَةً لِتَبْتَغُوا فَضْلًا مِنْ رَبِّكُمْ وَ لِتَعْلَمُوا عَدَدَ السِّنِينَ وَ الْحِسابَ وَ كُلَّ شَيْ‌ءٍ فَصَّلْناهُ تَفْصِيلًا.

اسراء (17) 12

8. از بين رفتن و محو تاريكى شب، با آمدن (اثبات) روشنايى روز، نشانه‌اى از تدبير خداوند:

وَ جَعَلْنَا اللَّيْلَ وَ النَّهارَ آيَتَيْنِ فَمَحَوْنا آيَةَ اللَّيْلِ وَ جَعَلْنا آيَةَ النَّهارِ مُبْصِرَةً لِتَبْتَغُوا فَضْلًا مِنْ رَبِّكُمْ وَ لِتَعْلَمُوا عَدَدَ السِّنِينَ وَ الْحِسابَ وَ كُلَّ شَيْ‌ءٍ فَصَّلْناهُ تَفْصِيلًا.

اسراء (17) 12

9. بهره‌مندى انسانها از فضل و روزى خدا، به دنبال محو شب و آمدن (اثبات) روز:

وَ جَعَلْنَا اللَّيْلَ وَ النَّهارَ آيَتَيْنِ فَمَحَوْنا آيَةَ اللَّيْلِ وَ جَعَلْنا آيَةَ النَّهارِ مُبْصِرَةً لِتَبْتَغُوا فَضْلًا مِنْ رَبِّكُمْ وَ لِتَعْلَمُوا عَدَدَ السِّنِينَ وَ الْحِسابَ وَ كُلَّ شَيْ‌ءٍ فَصَّلْناهُ تَفْصِيلًا.

اسراء (17) 12

منشأ محو و اثبات‌

10. محو و اثبات هر چيزى، قانونمند و به مشيّت الهى:

يَمْحُوا اللَّهُ ما يَشاءُ وَ يُثْبِتُ وَ عِنْدَهُ أُمُّ الْكِتابِ.

رعد (13) 39

11. خداوند، قادر بر محو و از ميان برداشتن هر چيز و آثار آن:

يَمْحُوا اللَّهُ ما يَشاءُ وَ يُثْبِتُ وَ عِنْدَهُ أُمُّ الْكِتابِ.

رعد (13) 39

أَمْ يَقُولُونَ افْتَرى‌ عَلَى اللَّهِ كَذِباً فَإِنْ يَشَإِ اللَّهُ يَخْتِمْ عَلى‌ قَلْبِكَ وَ يَمْحُ اللَّهُ الْباطِلَ وَ يُحِقُّ الْحَقَّ بِكَلِماتِهِ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ.

شورى (42) 24

[1] . از رسول خدا صلى الله عليه و آله روايت شده است كه آنها [محو واثبات‌] دو كتابند: كتابى غير از امّ‌الكتاب كه خداوند هر چه را بخواهد از آن محو مى‌كند و [آنچه را بخواهد در آن‌] ايجاد مى‌كند و [ديگرى‌] «امّ‌الكتاب» كه چيزى در آن تغيير داده نمى‌شود. (مجمع‌البيان، ج 5-/ 6، ص 458؛ تفسير نورالثقلين، ج 2، ص 517، ح 184)

[2] . از امام صادق عليه السلام روايت شده است: زمانى كه شب قدرفرا رسد، فرشتگان روح و نويسندگان الهى به آسمان دنيا فرود مى‌آيند. پس مى‌نويسند آنچه را كه در آن سال از قضاى الهى باشد. پس زمانى كه خداوند اراده كند چيزى را مقدّم يا مؤخّر سازد، يا آن را بكاهد يا بر او بيفزايد، امر مى‌كند كه محو كنند آنچه را او بخواهد، سپس محقّق مى‌سازد آنچه را اراده كرده است. (تفسير قمى، ج 1، ص 366؛ تفسير نورالثقلين، ج 2، ص 515، ح 174)