ارتجاع مترفان---) همين مدخل، رذايل مترفان ارتجاع‌

استكبار مترفان---) همين مدخل، رذايل مترفان، تكبّر

استغاثه مترفان‌

8. استغاثه مترفان كافر، هنگام مشاهده عذاب الهى:

حَتَّى إِذا أَخَذْنا مُتْرَفِيهِمْ بِالْعَذابِ إِذا هُمْ يَجْأَرُونَ‌ لا تَجْأَرُوا الْيَوْمَ إِنَّكُمْ مِنَّا لا تُنْصَرُونَ.

مؤمنون (23) 64 و 65

9. پاسخ منفى خداوند به فرياد استغاثه مترفان كفرپيشه، در روز كيفر:

حَتَّى إِذا أَخَذْنا مُتْرَفِيهِمْ بِالْعَذابِ إِذا هُمْ يَجْأَرُونَ‌ لا تَجْأَرُوا الْيَوْمَ إِنَّكُمْ مِنَّا لا تُنْصَرُونَ‌ «1».

مؤمنون (23) 64 و 65

استهزاهاى مترفان---) همين مدخل، رذايل مترفان، استهزا

استهزاى مترفان‌

10. سخن استهزاآميز خداوند با مترفان ستمگر، هنگام فرار كردن از خانه‌ها و زندگانى مرفّهانه خود:

وَ كَمْ قَصَمْنا مِنْ قَرْيَةٍ كانَتْ ظالِمَةً ... فَلَمَّا أَحَسُّوا بَأْسَنا إِذا هُمْ مِنْها يَرْكُضُونَ‌ لا تَرْكُضُوا وَ ارْجِعُوا إِلى‌ ما أُتْرِفْتُمْ فِيهِ وَ مَساكِنِكُمْ لَعَلَّكُمْ تُسْئَلُونَ. «2»

انبياء (21) 11-/ 13

اسراف مترفان---) همين مدخل، رذايل مترفان، اسراف‌

اضطراب مترفان‌

11. وحشت و اضطراب شديد و ناگهانى مترفان ستمگر، هنگام ظهور علايم عذاب الهى:

... كانَتْ ظالِمَةً ... فَلَمَّا أَحَسُّوا بَأْسَنا إِذا هُمْ مِنْها يَرْكُضُونَ‌ «3».

انبياء (21) 11 و 12

اطاعت از مترفان‌

12. فرياد استغاثه اطاعت‌كنندگان از مترفان كفرپيشه، هنگام مشاهده گرفتارى آنان به عذاب الهى:

حَتَّى إِذا أَخَذْنا مُتْرَفِيهِمْ بِالْعَذابِ إِذا هُمْ يَجْأَرُونَ‌ «4».

مؤمنون (23) 64

13. تنظيم نظام تشريع و تكوين بر اساس اطاعت از تمايلات نفسانى مترفان، عامل تباهى نظام هستى:

حَتَّى إِذا أَخَذْنا مُتْرَفِيهِمْ‌ ... وَ لَوِ اتَّبَعَ الْحَقُّ أَهْواءَهُمْ لَفَسَدَتِ السَّماواتُ وَ الْأَرْضُ وَ مَنْ فِيهِنَ‌ ...

مؤمنون (23) 64 و 71

14. لزوم پايدارى حق‌طلبان، دراجتناب از اطاعت‌

(1) . گفته شده كه «يجئرون» به معناى استغاثه است. (التبيان، ج 7، ص 379-/ 380؛ الكشاف، ج 3، ص 193)

(2) . جمله «لاتركضوا وارجعوا» از باب استهزا است. (مجمع‌البيان، ج 7-/ 8، ص 67)

(3) . معناى «يركضون» فرار با سرعت به سبب ترس از عقوبت و دشمن است. (مجمع‌البيان، ج 7-/ 8، ص 66) اين فرار ناگهانى مى‌تواند دليل بر وجود اضطراب و وحشت باشد

(4) . ضمير در «اذا هم يجئرون» به غير مترفان [پيروان و اطاعت‌كنندگان از آنان‌] بر مى‌گردد، چون مترفان با آمدن عذاب، هلاك شده‌اند. (تفسير التحريروالتنوير، ج 9، جزء 18، ص 83)