.

طور (52) 29

إِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ كَرِيمٍ‌ وَ لا بِقَوْلِ كاهِنٍ قَلِيلًا ما تَذَكَّرُونَ.

حاقّه (69) 40 و 42

منشأ كهانت‌

1. جنّ‌

21. استعاذه به جنّ، جهت كمك گرفتن از آنها، در امر كهانت:

وَ أَنَّهُ كانَ رِجالٌ مِنَ الْإِنْسِ يَعُوذُونَ بِرِجالٍ مِنَ الْجِنِّ فَزادُوهُمْ رَهَقاً [1].

جنّ (72) 6

2. شيطان‌

22. شيطان جنّى، الهام‌بخش و القاكننده كهانت به كاهنان:

وَ أَنَّهُ كانَ رِجالٌ مِنَ الْإِنْسِ يَعُوذُونَ بِرِجالٍ مِنَ الْجِنِّ فَزادُوهُمْ رَهَقاً [2].

جنّ (72) 6

23. استراق اخبار آسمانى از سوى شياطين و انتقال آن به كاهنان زمين:

وَ حَفِظْناها مِنْ كُلِّ شَيْطانٍ رَجِيمٍ‌ إِلَّا مَنِ اسْتَرَقَ السَّمْعَ فَأَتْبَعَهُ شِهابٌ مُبِينٌ‌ [3].

حجر (15) 17 و 18

هَلْ أُنَبِّئُكُمْ عَلى‌ مَنْ تَنَزَّلُ الشَّياطِينُ‌ تَنَزَّلُ عَلى‌ كُلِّ أَفَّاكٍ أَثِيمٍ‌ يُلْقُونَ السَّمْعَ وَ أَكْثَرُهُمْ كاذِبُونَ‌ [4].

شعراء (26) 221-/ 223

إِنَّا زَيَّنَّا السَّماءَ الدُّنْيا بِزِينَةٍ الْكَواكِبِ‌ وَ حِفْظاً مِنْ كُلِّ شَيْطانٍ مارِدٍ لا يَسَّمَّعُونَ إِلَى الْمَلَإِ الْأَعْلى‌ وَ يُقْذَفُونَ مِنْ كُلِّ جانِبٍ‌ دُحُوراً وَ لَهُمْ عَذابٌ واصِبٌ‌ إِلَّا مَنْ خَطِفَ الْخَطْفَةَ فَأَتْبَعَهُ شِهابٌ ثاقِبٌ.

صافّات (37) 6-/ 10

وَ أَنَّهُ كانَ رِجالٌ مِنَ الْإِنْسِ يَعُوذُونَ بِرِجالٍ مِنَ الْجِنِّ فَزادُوهُمْ رَهَقاً وَ أَنَّا لَمَسْنَا السَّماءَ فَوَجَدْناها مُلِئَتْ حَرَساً شَدِيداً وَ شُهُباً وَ أَنَّا كُنَّا نَقْعُدُ مِنْها مَقاعِدَ لِلسَّمْعِ فَمَنْ يَسْتَمِعِ الْآنَ يَجِدْ لَهُ شِهاباً رَصَداً.

جنّ (72) 6 و 8 و 9

ناپسندى كهانت‌

24. كهانت، امرى مذموم و نكوهيده نزد خداوند:

أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ أُوتُوا نَصِيباً مِنَ الْكِتابِ يُؤْمِنُونَ بِالْجِبْتِ وَ الطَّاغُوتِ وَ يَقُولُونَ لِلَّذِينَ كَفَرُوا هؤُلاءِ أَهْدى‌ مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا [5] سَبِيلًا.

نساء (4) 51

فَذَكِّرْ فَما أَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّكَ بِكاهِنٍ وَ لا مَجْنُونٍ.

طور (52) 29

إِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ كَرِيمٍ‌ وَ لا بِقَوْلِ كاهِنٍ قَلِيلًا ما تَذَكَّرُونَ‌ [6].

حاقّه (69) 40 و 42

كهولت---) پيرى‌

كيفر

كيفر به معناى جزاى عمل و كار بد [7] و مجازات قانونى‌ است‌ [8] و در اصطلاح علم حقوق، عقوبت و مجازات‌ بزهكاران را گويند. [9] در اين مدخل از مشتقّات‌ «جزا»، «صَلب»، «نَفى»، «سِجن»، «قتل»، «عقاب» و بعضى كلمات و جملات ديگر استفاده شده است. گفتنى است كه اين مدخل درباره كيفرهاى خاصّ بوده، مباحث گسترده كيفرها و عقوبتهاى الهى در مدخل جهنّم و عذاب گردآورى شده است.

انواع كيفر

1. آواره‌سازى---) همين مدخل، موجبات كيفر، دشمنى با خدا

2. اسارت---) همين مدخل، موجبات كيفر، اذيّت وسرقت‌

[1] . بعيد نيست مقصود از استعاذه به جنّ كمك گرفتن از آنها در امر كهانت باشد. (الميزان، ج 20، ص 42)

[2] . زراره مى‌گويد: از امام باقر عليه السلام درباره قول خدا «انّه كان رجال من الإنس يعوذون برجال من الجنّ فزادوهم رهقاً» سؤال كردم كه آن حضرت فرمود: شخصى است كه به سوى كاهنى همدم با شيطان و تحت تأثير القائات او مى‌رود و به او مى‌گويد: به شيطان خود بگو كه فلانى به تو پناهنده شده است. (تفسير قمى، 2، ص 389؛ تفسير نورالثقلين، ج 5، ص 436، ح 23)

[3] . قبل از بعثت پيامبر صلى الله عليه و آله، شياطين، اخبار آسمانى را شنودمى‌كردند و به كاهنان زمينى انتقال مى‌دادند. (مجمع‌البيان، ج 5-/ 6، ص 510)

[4] . مقصود از «افّاك اثيم» كاهنان مى‌باشند. (فتح‌القدير، ج 4، ص 120)

[5] . ممكن است كه مراد از «الطاغوت» كهانت باشد. (روح‌المعانى، ج 4، جزء 5، ص 83)

[6] . مصونيّت پيامبر صلى الله عليه و آله از كهانت و امتنان خدا در اين راستا، گوياى اين است كه كهانت، امرى نكوهيده و كاهن به دور از رحمت الهى است.

[7] . لغت‌نامه، ج 11، ص 16610؛ فرهنگ بزرگ سخن، ج 6، ص 6047، «كيفر».

[8] . فرهنگ فارسى، ج 3، ص 3154، «كيفر».

[9] . مبسوط در ترمينولوژى حقوق، ج 4، ص 3064.