سَوْآتِهِما إِنَّهُ يَراكُمْ هُوَ وَ قَبِيلُهُ مِنْ حَيْثُ لا تَرَوْنَهُمْ إِنَّا جَعَلْنَا الشَّياطِينَ أَوْلِياءَ لِلَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ.

اعراف (7) 27

كمين فرشتگان---) همين مدخل، كمين ملائكه‌

كمين كافران---) همين مدخل، كمين دشمن‌

كمينگاه‌

35. جهنّم، كمينگاه طاغيان و سركشان:

إِنَّ جَهَنَّمَ كانَتْ مِرْصاداً لِلطَّاغِينَ مَآباً.

نبأ (78) 21 و 22

36. ماندگار شدن طغيانگران، در كمينگاه جهنّم:

إِنَّ جَهَنَّمَ كانَتْ مِرْصاداً لِلطَّاغِينَ مَآباً لابِثِينَ‌ فِيها أَحْقاباً.

نبأ (78) 21-/ 23

37. خداوند، در كمينگاه انسانها:

إِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصادِ [1].

فجر (89) 14

38. مسجد ضرار، كمينگاه منافقان، براى آسيب زدن به مسلمانان:

وَ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مَسْجِداً ضِراراً وَ كُفْراً وَ تَفْرِيقاً بَيْنَ الْمُؤْمِنِينَ وَ إِرْصاداً لِمَنْ حارَبَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ مِنْ قَبْلُ وَ لَيَحْلِفُنَّ إِنْ أَرَدْنا إِلَّا الْحُسْنى‌ وَ اللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّهُمْ لَكاذِبُونَ.

توبه (9) 107

39. مسجد ضرار، كمينگاه محاربه‌كنندگان با خدا و رسول صلى الله عليه و آله:

وَ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مَسْجِداً ضِراراً وَ كُفْراً وَ تَفْرِيقاً بَيْنَ الْمُؤْمِنِينَ وَ إِرْصاداً لِمَنْ حارَبَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ مِنْ قَبْلُ وَ لَيَحْلِفُنَّ إِنْ أَرَدْنا إِلَّا الْحُسْنى‌ وَ اللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّهُمْ لَكاذِبُونَ.

توبه (9) 107

40. آمادگى نگهبانان جهنّم، در كمينگاههاى خود، براى مراقبت از دوزخيان:

إِنَّ جَهَنَّمَ كانَتْ مِرْصاداً [2].

نبأ (78) 21

نيز---) جهنّم، نگهبانان جهنّم‌

كمين مسلمانان‌

41. لزوم كمين كردن و آمادگى مسلمانان، در مقابل مشركان جنگ‌افروز:

فَإِذَا انْسَلَخَ الْأَشْهُرُ الْحُرُمُ فَاقْتُلُوا الْمُشْرِكِينَ حَيْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ وَ خُذُوهُمْ وَ احْصُرُوهُمْ وَ اقْعُدُوا لَهُمْ كُلَّ مَرْصَدٍ ....

توبه (9) 5

42. كمين كردن، شيوه‌اى براى ايجاد فشار و ضربه زدن به دشمنان مشرك:

فَإِذَا انْسَلَخَ الْأَشْهُرُ الْحُرُمُ فَاقْتُلُوا الْمُشْرِكِينَ حَيْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ وَ خُذُوهُمْ وَ احْصُرُوهُمْ وَ اقْعُدُوا لَهُمْ كُلَّ مَرْصَدٍ ....

توبه (9) 5

43. فرمان كمين كردن به مسلمانان از سوى خدا، در تمام كمينگاهها براى ضربه زدن به رهگذران مشرك صدر اسلام:

فَإِذَا انْسَلَخَ الْأَشْهُرُ الْحُرُمُ فَاقْتُلُوا الْمُشْرِكِينَ حَيْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ وَ خُذُوهُمْ وَ احْصُرُوهُمْ وَ اقْعُدُوا لَهُمْ كُلَّ مَرْصَدٍ ....

توبه (9) 5

رهايى از كمين مسلمانان‌

عوامل رهايى از كمين مسلمانان‌

1. اقامه نماز

44. اقامه نماز، پس از توبه مشركان، عامل رهايى آنها از كمين مسلمانان:

فَإِذَا انْسَلَخَ الْأَشْهُرُ الْحُرُمُ فَاقْتُلُوا الْمُشْرِكِينَ حَيْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ وَ خُذُوهُمْ وَ احْصُرُوهُمْ وَ اقْعُدُوا لَهُمْ كُلَّ مَرْصَدٍ فَإِنْ تابُوا وَ أَقامُوا الصَّلاةَ ... فَخَلُّوا سَبِيلَهُمْ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ.

توبه (9) 5

2. ايمان‌

45. ايمان مشركان به خداوند، عامل رهايى آنان از كمينهاى آماده شده مسلمانان، براى ضربه زدن به آنان:

فَإِذَا انْسَلَخَ الْأَشْهُرُ الْحُرُمُ فَاقْتُلُوا الْمُشْرِكِينَ حَيْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ وَ خُذُوهُمْ وَ احْصُرُوهُمْ وَ اقْعُدُوا لَهُمْ كُلَّ مَرْصَدٍ فَإِنْ تابُوا ... فَخَلُّوا سَبِيلَهُمْ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ‌ [3].

توبه (9) 5

3. پرداخت زكات‌

46. پرداخت زكات، پس از توبه مشركان، راهى براى نجات آنها از كمين مسلمانان:

فَإِذَا انْسَلَخَ الْأَشْهُرُ الْحُرُمُ فَاقْتُلُوا الْمُشْرِكِينَ حَيْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ وَ خُذُوهُمْ وَ احْصُرُوهُمْ وَ اقْعُدُوا لَهُمْ كُلَّ مَرْصَدٍ فَإِنْ تابُوا ... وَ آتَوُا الزَّكاةَ فَخَلُّوا سَبِيلَهُمْ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ.

توبه (9) 5

[1] . يعنى گذر تمام بندگان خدا به او مى‌افتد و او از احدى غافل نيست و هيچ عملى از اعمال آنها از ديده خداوند پوشيده نيست، چرا كه خداوند جميع اقوال و افعال بندگان را مى‌شنود و مى‌بيند آن‌گونه كه بر كسى كه در كمينگاه باشد پنهان نيست. (مجمع‌البيان، ج 9-/ 10، ص 739)

[2] . در برداشت مزبور، «مرصاد» اسم مكان گرفته شده است. (روح‌المعانى، ج 16، جزء 30، ص 23)

[3] . امام باقر عليه السلام: مراد از توبه، ايمان كافران است. (البرهان، ج 2، ص 740، ح 2)