ذلِكَ فَتْحاً قَرِيباً. [1]

فتح (48) 27

3. فتح خيبر

6. پيروزى نمايان پيامبر صلى الله عليه و آله بر يهوديان خيبر، از موارد فتح المبين:

إِنَّا فَتَحْنا لَكَ فَتْحاً مُبِيناً. [2]

فتح (48) 1

... وَ أَثابَهُمْ فَتْحاً قَرِيباً وَ مَغانِمَ كَثِيرَةً يَأْخُذُونَها ... [3]

فتح (48) 18 و 19

... فَجَعَلَ مِنْ دُونِ ذلِكَ فَتْحاً قَرِيباً. [4]

فتح (48) 27

4. فتح مكّه‌

7. فتح مكّه و پيروزى نمايان پيامبر صلى الله عليه و آله بر مشركان مكّه، از مصاديق فتح المبين:

إِنَّا فَتَحْنا لَكَ فَتْحاً مُبِيناً. [5]

فتح (48) 1

وَ أُخْرى‌ تُحِبُّونَها نَصْرٌ مِنَ اللَّهِ وَ فَتْحٌ قَرِيبٌ وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ. [6]

صفّ (61) 13

إِذا جاءَ نَصْرُ اللَّهِ وَ الْفَتْحُ‌ وَ رَأَيْتَ النَّاسَ يَدْخُلُونَ فِي دِينِ اللَّهِ أَفْواجاً. [7]

نصر (110) 1 و 2

نعمت فتح المبين‌

8. امتنان خدا بر پيامبر صلى الله عليه و آله به دليل اعطاى فتح المبين به وى:

إِنَّا فَتَحْنا لَكَ فَتْحاً مُبِيناً ... وَ يُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكَ وَ يَهْدِيَكَ صِراطاً مُسْتَقِيماً.

فتح (48) 1 و 2

فتح مكّه‌

فتح مكّه در ماه رمضان سال هشتم هجرى اتّفاق افتاد. [8] پيامبر صلى الله عليه و آله همراه با ده هزار نفر از قبايل مختلف، در روز دهم ماه رمضان به طرف مكّه حركت كرد و آن‌جا را فتح نمود. [9] در اين سفر، همراهان رسول خدا صلى الله عليه و آله نمى‌دانستند كه به سوى قريش مى‌روند و يا قصد هوازن و ثقيف را دارند، [10] امّا پيامبر صلى الله عليه و آله پيروزمندانه وارد مكّه شد و در حالى كه سوار بر مركب خود بود كعبه را طواف كرد و بتهاى آن را فرو ريخت. [11] در اين مدخل، از آيات آغازين سوره فتح و آياتى كه ناظر به فتح مكّه است، استفاده شده است.

اهمّ عناوين: آثار فتح مكّه و زمينه‌هاى فتح مكّه.

[1] . بر اين اساس كه مراد از «فتحاً قريباً» صلح حديبيّه باشد. (الميزان، ج 17-/ 18، ص 291)

[2] . بنا بر اين احتمال كه «فتحاً مبيناً» فتح خيبر باشد. (مجمع‌البيان، ج 9-/ 10، ص 167؛ الكشاف، ج 4، ص 333)

[3] . مقصود از «فتح قريب» و «مغانم كثيره» فتح خيبر و غنايم خيبر است. (مجمع‌البيان، ج 9-/ 10، ص 176؛ الكشاف، ج 4، ص 340)

[4] . مقصود از «فتحاً قريباً» فتح خيبر است. (مجمع‌البيان، ج 9-/ 10، ص 191؛ الكشاف، ج 4، ص 340)

[5] . بنا بر اينكه مقصود از «فتحاً مبيناً» فتح مكّه باشد. (الكشاف، ج 4، ص 331) مؤيّد برداشت مزبور روايتى از امام رضا عليه السلام است كه فرمود: آن هنگام كه خداوند مكّه را براى پيامبرش فتح نمود، فرمود: «انّا فتحناً لك فتحاً مبيناً». (تفسير نورالثقلين، ج 5، ص 57، ح 18)

[6] . مقصود از «فتح قريب» فتح مكّه است. (مجمع‌البيان، ج 9-/ 10، ص 423؛ تفسير القرآن العظيم، ابن‌كثير، ج 7، ص 315)

[7] . مقصود از «نصر اللّه و الفتح» پيروزى پيامبر صلى الله عليه و آله بر مشركان در فتح مكّه است. (مجمع‌البيان، ج 9-/ 10، ص 844؛ الكشاف، ج 4، ص 810)

[8] . المحبّر، ص 115؛ تاريخ طبرى، ج 2، ص 152

[9] . المغازى، ج 2، ص 800- 801؛ تاريخ طبرى، ج 2، ص 156

[10] . المغازى، ج 2، ص 802

[11] . المغازى، ج 2، ص 831-/ 832