اوس و از بدريّون بود. [1] برخى مفسّران، آيه 108 توبه (9) را درباره وى و ديگر مؤمنانى دانسته‌اند كه پس از غائط، خود را با آب تطهير مى‌كردند و خداوند ضمن ستايش از آنان اين‌گونه تطهير را مورد تحسين قرار داد، [2] نيز مقصود از سؤال‌كنندگان در «يسألونك ماذا احلّ لهم» در آيه 4 مائده (5) وى و تعدادى ديگر از صحابه دانسته شده كه از پيامبر صلى الله عليه و آله درباره خوردنيهاى حلال سؤال كردند. [3]

عهد

عهد در لغت، حفظ و نگهدارى چيزى و مراعات آن در همه احوال است. [4] عهد خدا گاهى به معنايى است كه مرتكز عقلى ما است، گاهى به معنايى است كه قرآن و سنّت پيامبر صلى الله عليه و آله، ما را به آن امر كرده و گاهى به معناى تعهداتى است كه ما بندگان خودمان ملتزم به انجام دادن آن مى‌شويم كه در اصل شرع واجب نيست، مثل نذر. [5] در اين مدخل از واژه‌هاى «أيمان»، «عهد»، «عقد» و «ميثاق» استفاده شده است.

اهمّ عناوين: عهد با خدا، عهد با محمّد صلى الله عليه و آله، عهد خدا، عهدشكنان، عهدشكنى.

احكام عهد

--) همين مدخل، عهد با خدا، احكام عهد با خدا، وفاى به عهد، احكام وفاى به عهد

امتحان با عهد

1. سوگند و پيمان با ديگران، زمينه آزمايش الهى براى انسان:

وَ لا تَكُونُوا كَالَّتِي نَقَضَتْ غَزْلَها مِنْ بَعْدِ قُوَّةٍ أَنْكاثاً تَتَّخِذُونَ أَيْمانَكُمْ دَخَلًا بَيْنَكُمْ أَنْ تَكُونَ أُمَّةٌ هِيَ أَرْبى‌ مِنْ أُمَّةٍ إِنَّما يَبْلُوكُمُ اللَّهُ بِهِ‌ ... [6]

نحل (16) 92

سؤال از عهد

2. مورد سؤال و حسابرسى قرار گرفتن انسان در قبال عهد و پيمان خويش:

... وَ أَوْفُوا بِالْعَهْدِ إِنَّ الْعَهْدَ كانَ مَسْؤُلًا.

اسراء (17) 34

... وَ كانَ عَهْدُ اللَّهِ مَسْؤُلًا.

احزاب (33) 15

عهد آدم عليه السلام‌

--) همين مدخل، عهدكنندگان با خدا، آدم عليه السلام‌

عهد ابرار

--) همين مدخل، وفاى به عهد، وفاكنندگان به عهد، ابرار

عهد ابراهيم عليه السلام‌

3. تعهّد ابراهيم عليه السلام براى استغفار به پيشگاه الهى جهت آمرزش گناهان آزر:

وَ ما كانَ اسْتِغْفارُ إِبْراهِيمَ لِأَبِيهِ إِلَّا عَنْ مَوْعِدَةٍ

[1] . النّسب، ابن‌سلام، ص 271؛ اسدالغابه، ج 4، ص 303

[2] . جامع‌البيان، ج 7، جزء 11، ص 42؛ الدرالمنثور، ج 4، ص 290؛

[3] . روح‌المعانى، ج 4، جزء 6، ص 93

[4] . مفردات، ص 591، «عهد»

[5] . همان، ص 592، «عهد»

[6] . بنا بر اينكه «ايمان» به معناى عهد باشد. (مجمع‌البيان، ج 5-/ 6، ص 589)