عدىّ بن حاتم بن عبداللّه، در سالهاى آخر هجرت پيامبر صلى الله
عليه و آله از كيش نصرانيّت به اسلام درآمد.[1] برخى مفسّران، آيه 4 مائده (5) را در پى سؤال عدىّ بن حاتم از
پيامبر صلى الله عليه و آله از حكم صيد به وسيله سگ تعليم ديده دانستهاند كه با
نزول آيه، حكم شكار با صيد بيان شد.[2]
عدىّ بن ربيعه
عدىّ بن ربيعة بن عبدالعزّى از قريش و تيره عبدمناف بود. گويند:
او در فتح مكّه به رسول خدا صلى الله عليه و آله ايمان آورد.[3] برخى مفسّران، مقصود از «انسان» در
آيه 3 قيامت (75) را وى دانستهاند كه ضمن انكار معاد، جمعآورى استخوانهاى
پوسيده و احياى دوباره آن را امرى ناممكن مىدانست.[4]
عذاب
عذاب به معناى مجازات و عقوبت[5] و نيز به معناى ايجاد درد شديد است.[6] در اصل ريشه لغوى عذاب اختلاف است. برخى آن را از «عَذْب» دانسته
كه بنابراين «عَذّبتُه» يعنى لذّت زندگى را از او گرفتم و برخى گفتهاند: اصل
تعذيب، زياد زدن با انتها و بند شلّاق است.[7] گفتنى است كه عقوبتهاى مجرمانى مانند دزد، زناكار و ... در مدخل
كيفر بحث خواهد شد.
در اين مدخل، از واژههاى
«بأس»، «وبال»، «جزاء»،
«عذاب»، «عقاب»
و مشتقّات برخى از آنها و الفاظ و جملات با معانى مشابه استفاده شده است.
اهمّ عناوين: آثار عذاب، انواع عذاب، مصونيّت از عذاب و موجبات عذاب.
آثار عذاب
1. آرزو
1. آرزوى رعايت تقوا و نيكوكارى از آثار گرفتارى به عذاب الهى: