إِذْ قالَ اللَّهُ يا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ‌ ... وَ تُبْرِئُ الْأَكْمَهَ وَ الْأَبْرَصَ بِإِذْنِي‌ ....

مائده (5) 110

وَ أَيُّوبَ إِذْ نادى‌ رَبَّهُ أَنِّي مَسَّنِيَ الضُّرُّ وَ أَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ‌ فَاسْتَجَبْنا لَهُ فَكَشَفْنا ما بِهِ مِنْ ضُرٍّ ....

انبياء (21) 83 و 84

وَ إِذا مَرِضْتُ فَهُوَ يَشْفِينِ.

شعراء (26) 80

25. تذكّر ابراهيم عليه السلام به منشأ شفا بودن خداوند و نقش نداشتن بتها، در شفاى انسانها:

وَ إِذا مَرِضْتُ فَهُوَ يَشْفِينِ. [1]

شعراء (26) 80

شفاعت‌

شفاعت، انضمام و پيوستن به ديگرى براى يارى رساندن به وى و درخواست‌ [كمك‌] از او است.

كاربرد آن بيشتر در مورد قرار گرفتن مقامى برتر و گرامى‌تر در كنار شخصى پايين‌تر است و كه شفاعت در قيامت از همين قبيل است. [2] شفاعت گاهى تكوينى‌ است كه بر هر سببى در عالم اسباب اطلاق مى‌شود و گاهى تشريعى است كه به عالم ثواب و عقاب مربوط است و محلّ آن در آخرين موقف قيامت است، در اين‌جا است كه شفاعت‌كننده تقاضاى مغفرت شفاعت‌شونده را مى‌كند تا بدين وسيله وارد دوزخ نشود يا با شفاعت او بعضى از كسانى كه وارد دوزخ شده‌اند خارج شوند. [3] در اين مدخل از مشتقّات‌ «شفع»، «استغفار» و جملاتى كه بيانگر شفاعت يا نفى آن باشد، استفاده شده است.

اهمّ عناوين: شرايط شفاعت، شفاعت كنندگان، موانع شفاعت.

آثار شفاعت‌

1. تأثير وساطت و شفاعت پيامبران، در پيشگاه خداوند، براى آمرزش گناهكاران:

... وَ لَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُمْ‌ ... [4]

آل‌عمران (3) 159

وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ رَسُولٍ إِلَّا لِيُطاعَ بِإِذْنِ اللَّهِ وَ لَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جاؤُكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَ اسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّاباً رَحِيماً.

نساء (4) 64

قالُوا يا أَبانَا اسْتَغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا إِنَّا كُنَّا خاطِئِينَ‌ قالَ سَوْفَ أَسْتَغْفِرُ لَكُمْ رَبِّي إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ.

يوسف (12) 97 و 98

آرزوى شفاعت‌

2. اعراض‌كنندگان از قرآن، آرزومند بهره‌مندى از شفاعت شفيعان در قيامت:

وَ لَقَدْ جِئْناهُمْ بِكِتابٍ فَصَّلْناهُ‌ ... هَلْ يَنْظُرُونَ إِلَّا تَأْوِيلَهُ يَوْمَ يَأْتِي تَأْوِيلُهُ يَقُولُ الَّذِينَ نَسُوهُ مِنْ قَبْلُ قَدْ جاءَتْ رُسُلُ رَبِّنا بِالْحَقِّ فَهَلْ لَنا مِنْ شُفَعاءَ فَيَشْفَعُوا لَنا ... [5]

اعراف (7) 52 و 53

[1] . اين آيه در سياق آياتى است كه بيانگر محاجّه ابراهيم عليه السلام با قومش است و مخاطب، بت‌پرستان است، لذا تأكيدى بر سلب هرگونه تأثير بتها بر سلامتى انسان است‌

[2] . مفردات، ص 457، «شفع»

[3] . الميزان، ج 1، ص 173-/ 174

[4] . آيه بر شفاعت پيامبر صلى الله عليه و آله بر اهل كبائر دلالت دارد. (التفسير الكبير، ج 3، جزء 9، ص 408)

[5] . بر اين اساس كه ضمير «نسوه» به كتاب، در آيه پيش برگردد