سوءظن‌

--) ظنّ‌

سهيل بن عمرو

«سهيل بن عمرو بن عبد شمس» از اشراف قريش و نماينده آنان براى تنظيم صلحنامه حديبيّه با پيامبر صلى الله عليه و آله بود كه پس از فتح مكّه مسلمان شد. [1] برخى مفسّران، مقصود از «ائمّةالكفر» در آيه 12 توبه (9) را وى و چند تن از سران شرك دانسته‌اند كه خداوند دستور كارزار با ايشان را داده است. [2] ذيل آيه 60 توبه (9) نيز وى از «مؤلّفة قلوبهم» دانسته شده كه رسول‌خدا صلى الله عليه و آله از غنايم نبرد حنين سهمى براى آنان اختصاص داد. [3]

سياحت‌

سياحت به معناى سفر، سير، گردش بر روى زمين، از شهرى به شهرى رفتن، جهانگردى‌ [4] و گردش كردن‌ در شهرها و كشورهاى مختلف آمده است. [5] در اين‌ مدخل، معناى سير در زمين، توأم با مطالعه و تفكّر مورد نظر است و از واژه‌هاى‌ «سير» و مشتقّات آن و «سيحوا» استفاده شده است.

آثار سياحت‌

1. بصيرت‌

1. سير و سياحت در زمين، عامل بصيرت و رهايى از كوردلى:

أَ فَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَتَكُونَ لَهُمْ قُلُوبٌ يَعْقِلُونَ بِها أَوْ آذانٌ يَسْمَعُونَ بِها فَإِنَّها لا تَعْمَى الْأَبْصارُ وَ لكِنْ تَعْمَى الْقُلُوبُ الَّتِي فِي الصُّدُورِ.

حج (22) 46

2. پذيرش رسالت‌

2. سياحت در زمين و تأمّل در آثار مكذّبان پيامبران، زمينه پذيرش رسالت پيامبر صلى الله عليه و آله:

وَ قالَ الَّذِينَ أَشْرَكُوا لَوْ شاءَ اللَّهُ ما عَبَدْنا مِنْ دُونِهِ مِنْ شَيْ‌ءٍ ... وَ لَقَدْ بَعَثْنا فِي كُلِّ أُمَّةٍ رَسُولًا ... فَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ. [6]

نحل (16) 35 و 36

3. سياحت در زمين و تأمّل در سرنوشت مكذّبان معاد، زمينه‌اى براى پذيرش معاد:

... فَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانْظُروا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ‌ هذا بَيانٌ لِلنَّاسِ‌ ... [7]

آل‌عمران (3) 137 و 138

[1] . الطّبقات، ج 6، ص 9؛ ج 7، ص 284؛ اسدالغابه، ج 2، ص 585-/ 586؛ الاصابه، ج 3، ص 177-/ 178

[2] . جامع‌البيان، ج 6، جزء 10، ص 113-/ 114؛ اسباب‌النّزول، واحدى، ص 163؛ مفحمات‌الاقران، ص 104؛ معالم‌التنزيل، بغوى، ج 2، ص 230؛ زادالمسير، ج 3، ص 404

[3] . جامع‌البيان، ج 6، جزء 10، ص 207؛ مفحمات‌الاقران، ص 106

[4] . لغت‌نامه، ج 8، ص 12224، «سياحت»

[5] . فرهنگ فارسى، ج 2، ص 1966، «سياحت»

[6] . جمله «فسيروا فى الأرض فانظروا ...» در جواب دليل مشركان است كه مى‌گفتند: «لو شاء اللّه ما عبدنا من دونه من شى‌ء»؛ بدين معنا كه در زمين سير كنيد و در فرجام مكذبان تأمّل كنيد تا برايتان روشن شود كه دعوت پيامبران تنها براى انذار است، نه اجبار بر ترك عبادت بتها، و رسالت و دعوت پيامبر صلى الله عليه و آله هم، آن‌گونه كه شما تصوّر مى‌كنيد نيست. (الميزان، ج 12، ص 245)

[7] . مراد از «مكذّبين»، انكاركنندگان معاد و ثواب و عقاب‌است. (مجمع‌البيان، ج 1-/ 2، ص 842؛ منهج‌الصّادقين، ج 2، ص 344)