5. گذشت از قصاص دندان، باعث آمرزش گناه صاحب حق:

وَ كَتَبْنا عَلَيْهِمْ فِيها ... وَ السِّنَّ بِالسِّنِ‌ ... فَمَنْ تَصَدَّقَ بِهِ فَهُوَ كَفَّارَةٌ لَهُ‌ ....

مائده (5) 45

قصاص دندان در تورات‌

6. قصاص دندان در برابر دندان، از جمله قوانين الهى در تورات:

إِنَّا أَنْزَلْنَا التَّوْراةَ ... وَ كَتَبْنا عَلَيْهِمْ فِيها ... وَ السِّنَّ بِالسِّنِّ وَ الْجُرُوحَ قِصاصٌ‌ ....

مائده (5) 44 و 45

7. عدم حكم و داورى يهود به قانون قصاص دندان، موجب قرار گرفتن آنان در شمار ظالمان:

إِنَّا أَنْزَلْنَا التَّوْراةَ ... وَ كَتَبْنا عَلَيْهِمْ فِيها ... وَ السِّنَّ بِالسِّنِ‌ ... وَ مَنْ لَمْ يَحْكُمْ بِما أَنْزَلَ اللَّهُ فَأُولئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ. [1]

مائده (5) 44 و 45

8. برابرى تمام يهوديان با يكديگر، در برابر قانون قصاص دندان:

إِنَّا أَنْزَلْنَا التَّوْراةَ ... وَ كَتَبْنا عَلَيْهِمْ فِيها ... وَ السِّنَّ بِالسِّنِ‌ ....

مائده (5) 44 و 45

گزيدن با دندان‌

9. دندان، وسيله‌اى در انسان براى گاز گرفتن:

... وَ إِذا خَلَوْا عَضُّوا عَلَيْكُمُ الْأَنامِلَ مِنَ الْغَيْظِ ....

آل‌عمران (3) 119

10. بروز شدّت كينه و خشم دشمنان دين، با گزيدن سرانگشتان به دندان:

... وَ إِذا خَلَوْا عَضُّوا عَلَيْكُمُ الْأَنامِلَ مِنَ الْغَيْظِ ....

آل‌عمران (3) 119

11. نفرين خداوند، بر كافرانِ گازگيرنده انگشت با دندان، بر اثر خشم عليه مؤمنان:

... وَ إِذا لَقُوكُمْ قالُوا آمَنَّا وَ إِذا خَلَوْا عَضُّوا عَلَيْكُمُ الْأَنامِلَ مِنَ الْغَيْظِ قُلْ مُوتُوا بِغَيْظِكُمْ‌ ....

آل‌عمران (3) 119

12. كافران و گزيدن سرانگشتان به دندان، تمثيلى از شدّت خشم و كينه آنان از مؤمنان:

... وَ إِذا لَقُوكُمْ قالُوا آمَنَّا وَ إِذا خَلَوْا عَضُّوا عَلَيْكُمُ الْأَنامِلَ مِنَ الْغَيْظِ ....

آل‌عمران (3) 119

13. دست به دندان گزيدن، كنايه از پشيمانى و ندامت در انسان:

وَ يَوْمَ يَعَضُّ الظَّالِمُ عَلى‌ يَدَيْهِ يَقُولُ يا لَيْتَنِي اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِيلًا.

فرقان (25) 27

14. گزيدن دست به دندان در قيامت، به دليل پشيمانى و تأسّف ظالمان از عدم همراهى با پيامبران:

وَ يَوْمَ يَعَضُّ الظَّالِمُ عَلى‌ يَدَيْهِ يَقُولُ يا لَيْتَنِي اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِيلًا.

فرقان (25) 27

عوامل گزيدن با دندان‌

1. خشم‌

15. خشم و كينه كافران نسبت به مؤمنان، موجب به دندان گزيدن سرانگشتان دست:

... وَ إِذا لَقُوكُمْ قالُوا آمَنَّا وَ إِذا خَلَوْا عَضُّوا عَلَيْكُمُ الْأَنامِلَ مِنَ الْغَيْظِ ....

آل‌عمران (3) 119

2. دوست بد

16. دوستى با افراد ناباب در دنيا، موجب تأسّف و پشيمانى دست به دندان گرفتن در قيامت:

وَ يَوْمَ يَعَضُّ الظَّالِمُ عَلى‌ يَدَيْهِ‌ ... يا وَيْلَتى‌ لَيْتَنِي لَمْ أَتَّخِذْ فُلاناً خَلِيلًا.

فرقان (25) 27 و 28

3. عدم همراهى با پيامبر صلى الله عليه و آله‌

17. عدم همراهى ستمگران با پيامبر صلى الله عليه و آله، موجب حسرت و دست به دندان گرفتن آنها در قيامت:

وَ يَوْمَ يَعَضُّ الظَّالِمُ عَلى‌ يَدَيْهِ‌ ... يا وَيْلَتى‌ لَيْتَنِي لَمْ أَتَّخِذْ فُلاناً خَلِيلًا.

فرقان (25) 27 و 28

دنيا

دنيا، نقيض آخرت و اسم براى زندگى در اين جهان است. [2] در اين مدخل، دنيا به معناى زندگى در اين‌ جهان، كه در برابر زندگى آخرتى است، بحث شده است. گرچه مدخل «دنيا» ارتباطى نزديك با بسيارى از مدخلهاى ديگر دارد، ليكن به علّت عدم تداخل و تكرار مطالب، در اين مدخل فقط به لفظ «دنيا» و مواردى كه گوياى تقابل دنيا و آخرت است، اكتفا شده است و «جهان» به معناى مجموعه آفرينش، مدخل مستقلّى است كه جداگانه بررسى شده است.

آبرومندى در دنيا

1. وجاهت و آبرومندى حضرت عيسى عليه السلام در دنيا:

... إِنَّ اللَّهَ يُبَشِّرُكِ بِكَلِمَةٍ مِنْهُ اسْمُهُ الْمَسِيحُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ وَجِيهاً فِي الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ ....

آل‌عمران (3) 45

نيز--) آبرو

[1] . بنا بر اينكه مراد از «و من لم‌يحكم ...» يهود باشد. (مجمع‌البيان، ج 3- 4، ص 309)

[2] . لسان‌العرب، ج 4، ص 420، «دنا»