6. مفاسد

21. شرب خمر، درپى‌دارنده مفاسد:

يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ ... مِنْ عَمَلِ الشَّيْطانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ. [1]

مائده (5) 90

تاريخ شرب خمر

22. شرب خمر، كارى رايج در مصر باستان:

يا صاحِبَيِ السِّجْنِ أَمَّا أَحَدُكُما فَيَسْقِي رَبَّهُ خَمْراً ... [2]

يوسف (12) 41

23. رواج شرب خمر، در عصر بعثت:

يَسْئَلُونَكَ عَنِ الْخَمْرِ ... قُلْ فِيهِما إِثْمٌ كَبِيرٌ ....

بقره (2) 219

يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ ... رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّيْطانِ فَاجْتَنِبُوهُ‌ ....

مائده (5) 90

وَ مِنْ ثَمَراتِ النَّخِيلِ وَ الْأَعْنابِ تَتَّخِذُونَ مِنْهُ سَكَراً ....

نحل (16) 67

ضرر شرب خمر

24. بيشتر بودن ضرر شراب‌خوارى، نسبت به منافع آن:

يَسْئَلُونَكَ عَنِ الْخَمْرِ ... قُلْ فِيهِما إِثْمٌ كَبِيرٌ ...

وَ إِثْمُهُما أَكْبَرُ مِنْ نَفْعِهِما ... [3]

بقره (2) 219

منافع خمر

25. كمتر بودن منافع خمر، نسبت به ضرر آن:

يَسْئَلُونَكَ عَنِ الْخَمْرِ ... قُلْ فِيهِما إِثْمٌ كَبِيرٌ وَ مَنافِعُ لِلنَّاسِ وَ إِثْمُهُما أَكْبَرُ مِنْ نَفْعِهِما ....

بقره (2) 219

نيز--) مستى‌

خمس‌

خمس در لغت به معناى يك پنجم است‌ [4] و در اصطلاح، حقّى است كه خداوند براى خود و بنى‌هاشم در اموال مردم قرار داده است. [5] در اين‌ مدخل از واژه‌ «خُمُس» استفاده شده است.

احكام خمس‌

1. وجوب پرداخت خمسِ استفاده‌هاى مالى، هر چند اندك، از ناحيه استفاده‌برنده:

وَ اعْلَمُوا أَنَّما غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْ‌ءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ‌ ... [6]

انفال (8) 41

2. وجوب پرداخت خمس غنايم جنگى، از ناحيه پيكارگران مسلمان:

وَ اعْلَمُوا أَنَّما غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْ‌ءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ‌ ....

انفال (8) 41

[1] . انتساب خمر به عمل شيطان به جهت مفاسدى است‌كه در آن وجود دارد و شيطان به آنها فرمان مى‌دهد. (مجمع‌البيان، ج 3-/ 4، ص 270)

[2] . منظور از «ربّه»، پادشاه مصر است‌

[3] . كلمه «إثم» به قرينه مقابل آن (منافع)، مى‌تواند به معناى زيان باشد

[4] . لغت‌نامه، ج 6، ص 8740، «خمس»

[5] . جواهرالكلام، ج 16، ص 2

[6] . «غُنْم» به معناى مطلق فايده بردن، استعمال شده است. (مفردات، ص 615، «غنم») برداشت مزبور مبتنى بر اين است كه «من شى‌ء» توضيحى باشد براى «ما» ى موصوله كه دلالت مى‌كند بايد خمس فايده به دست آمده- هر چند اندك باشد- پرداخت شود