ما ظَهَرَ مِنْها ... وَ لا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَ‌ ... [1]

نور (24) 31

دشمنى‌

دشمنى، مقابل دوستى و محبّت، به معناى كراهت، نفرت، عداوت و خصومت آمده است. [2] در اين‌ مدخل از واژه‌هاى‌ «خصم» و مشتقّات آن و «عدوّ» و مشتقّات آن و «ما يودّ»، «شنئان»، «يحادّون»، «عنيد» و «شقاق» استفاده شده است.

اهمّ عناوين: آثار دشمنى، دشمن‌شناسى، دشمنان خدا، دشمنان مؤمنان، دشمنى با انبيا، دشمنى با خدا، دشمنى در قيامت، دشمنى شيطان، دشمنى مشركان، رفع دشمنى، عوامل دشمنى.

آثار دشمنى‌

1. اذيّت‌

1. دشمنى كافران با مؤمنان، موجب آزار و اذيّت رساندن به آنان در صورت سلطه:

إِنْ يَثْقَفُوكُمْ يَكُونُوا لَكُمْ أَعْداءً وَ يَبْسُطُوا إِلَيْكُمْ أَيْدِيَهُمْ وَ أَلْسِنَتَهُمْ بِالسُّوءِ وَ وَدُّوا لَوْ تَكْفُرُونَ.

ممتحنه (60) 2

2. اضلال‌

2. دشمنى شيطان با انسان، موجب تلاش وى براى گمراهى آدمى:

... فَوَكَزَهُ مُوسى‌ فَقَضى‌ عَلَيْهِ قالَ هذا مِنْ عَمَلِ الشَّيْطانِ إِنَّهُ عَدُوٌّ مُضِلٌّ مُبِينٌ.

قصص (28) 15

3. بى‌عدالتى‌

3. دشمنى، از موانع اجراى عدالت:

يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُونُوا قَوَّامِينَ لِلَّهِ شُهَداءَ بِالْقِسْطِ وَ لا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلى‌ أَلَّا تَعْدِلُوا اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوى‌ ....

مائده (5) 8

4. تعدّى‌

4. دشمنى، زمينه تعدّى به ديگران:

... وَ لا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ‌ ... أَنْ تَعْتَدُوا ....

مائده (5) 2

5. توهين‌

5. دشمنى كافران با مؤمنان، موجب تحقير و توهين به آنها در صورت سلطه:

إِنْ يَثْقَفُوكُمْ يَكُونُوا لَكُمْ أَعْداءً وَ يَبْسُطُوا إِلَيْكُمْ أَيْدِيَهُمْ وَ أَلْسِنَتَهُمْ بِالسُّوءِ وَ وَدُّوا لَوْ تَكْفُرُونَ.

ممتحنه (60) 2

6. جدال‌

6. دشمنى مشركان با پيامبراكرم صلى الله عليه و آله، عامل جدال آنان درباره برترى عيسى عليه السلام بر بتها:

وَ لَمَّا ضُرِبَ ابْنُ مَرْيَمَ مَثَلًا إِذا قَوْمُكَ مِنْهُ يَصِدُّونَ‌ وَ قالُوا أَ آلِهَتُنا خَيْرٌ أَمْ هُوَ ما ضَرَبُوهُ لَكَ إِلَّا جَدَلًا بَلْ هُمْ قَوْمٌ خَصِمُونَ. [3]

زخرف (43) 57 و 58

[1] . فضيل بن يسار گويد: از امام صادق عليه السلام پرسيدم: آيا زِراعَيْن از [آرنج تا مچ دستهاى او] جزء زينتى است كه خداوند فرموده است: «و لايبدين زينتهن إلّالبعولتهنّ» فرمود: آرى و نيز آنچه زير پوشش مقنعه و زير دست‌بند قرار دارد از همان زينت است. (الكافى، ج 5، ص 520، ح 1؛ البرهان، ج 4، ص 59، ح 3)

[2] . فرهنگ فارسى، ج 2، ص 1538، «دشمنى»

[3] . «خَصِمْ» به كسى گفته مى‌شود كه به شدّت در پى‌دشمنى است با اينكه حق نزد او آشكار است. (تفسير التحريروالتنوير، ج 12، جزء 25، ص 240)