نزول از خزائن خدا

9. نزول هر چيزى از خزانه خداوند، براساس تقدير:

وَ إِنْ مِنْ شَيْ‌ءٍ إِلَّا عِنْدَنا خَزائِنُهُ وَ ما نُنَزِّلُهُ إِلَّا بِقَدَرٍ مَعْلُومٍ.

حجر (15) 21

نوح عليه السلام و خزائن خدا

10. اقرار نوح عليه السلام، به عدم دسترسى بر خزائن خداوند:

وَ لا أَقُولُ لَكُمْ عِنْدِي خَزائِنُ اللَّهِ‌ ... [1]

هود (11) 31

نيز--) قادر، خدا، قدرت خدا

خُزاعه‌

خُزاعه، از اعراب عدنانى‌ [2] و از طايفه بنوعَمرو بود.

خزاعه يعنى جدا شده و فلسفه نامگذارى آنان به اين نام، آن است كه چون بنوعَمرو از يمن به شام كوچ كردند، آنان در حجاز باقى ماندند و از بقيّه جدا شدند [3] و با توجّه به استيلاى طولانى مدّت بر كعبه‌ [4] براى خود در كنار ديگر قبايل قريش، امتيازاتى قايل بودند. [5] برخى مفسّران، نزول آيه 168 بقره (2) را درباره خُزاعه و ديگر قبايل عرب دانسته‌اند، كه برخى از طيّبات را بر خود تحريم كردند. [6] همچنين نزول‌ آيه 189 بقره (2) را درباره آنان دانسته‌اند، كه براى خود امتيازاتى قائل بودند، از جمله پس از مناسك حج از درب خانه‌هاى‌شان وارد نمى‌شدند. [7] برخى ديگر از مفسّران، نزول آيات 57- 59 نحل (16) را درباره خُزاعه و مُضر دانسته‌اند، كه دختران خود را زنده به گور مى‌كردند و معتقد بودند، ملائكه دختران خدا هستند. [8] عدّه‌اى از مفسّران آيه 49 نجم (53) را درباره‌ عقيده آنان به ستاره شِعرى‌ دانسته‌اند و گفته‌اند: آن را به صورت معبود مى‌پرستيدند. [9]

خزرج‌

قبيله خزرج، [يكى از دو قبيله قحطانى ساكن در يثرب‌] و منسوب به خزرج بن حارثة بن ثعلبه از انصار مى‌باشند. [10] بر اساس برخى روايات، فردى‌ يهودى با يادآورى جنگهاى خونين بين آنان و اوس درصدد تحريك ايشان برآمده، آتش فتنه را در ميان آنان برافروخت. خداوند با نزول آيات 100 تا 103 آل‌عمران (3) ضمن اشاره به پيامدهاى مرگبار تفرقه و

[1] . اين كلام نوح عليه السلام در مقابل قوم خويش است كه‌مى‌گفتند: تو كه ادّعاى نبوّت و رسالت مى‌كنى، بر ما هيچ برترى ندارى و مثل ما بشرى و هيچ قدرت فوق‌العاده‌اى ندارى. نوح عليه السلام هم در جواب آنها گفت: من چنين ادّعايى نكرده‌ام كه خزائن و مقدورات خداوند پيش من است و به هر چيزى قدرت دارم. (مجمع‌البيان، ج 5- 6، ص 237)

[2] . جمهرة انساب‌العرب، ص 9- 10؛ المنَمّق، ص 29

[3] . السّيرة النبويّه، ابن‌هشام، ج 1، ص 91-/ 92

[4] . همان، ص 113

[5] . المنمّق، ص 127- 128

[6] . الجامع لاحكام القرآن، قرطبى، ج 2، ص 139؛ روح‌المعانى، ج 2، جزء 2، ص 57

[7] . مجمع‌البيان، ج 1- 2، ص 509؛ الجامع لاحكام‌القرآن، قرطبى، ج 2، ص 230

[8] . الجامع لاحكام القرآن، قرطبى، ج 10، ص 77؛ روح‌المعانى، ج 8، جزء 14، ص 247

[9] . مجمع‌البيان، ج 9- 10، ص 276؛ الكشّاف، ج 4، ص 428

[10] . جمهرة انساب‌العرب، ص 332؛ المقتضب، ص 222