[1] . با توجّه به شأن نزول، آيه مربوط به متخلّفان غزوه تبوك است.
(مجمعالبيان، ج 5-/ 6، ص 121) با توجّه به تعبير «ضاقت عليهم الأرض ...» و «ضاقت
عليهم أنفسهم ...» كه تنگ شدن عرصه زندگى بر متخلّفان را ناشى از قطع رابطه
مسلمانان با آنان مىداند، برداشت مزبور قابل استفاده است
[2] . «ليسوءوا وجوهكم» اندوه و غم درونى است كه درچهره، آشكار
مىشود. (روحالمعانى، ج 9، جزء 15، ص 28)
[3] . جمله «و ضائق به صدرك» حاليّه است و ضمير «به» به انديشه ترك
ابلاغ برمىگردد، كه از جمله «لعلّك تارك» به دست مىآيد؛ يعنى اگر چنان رخدادى
اتّفاق بيفتد كه تو در صدد ترك ابلاغ وحى برآيى، سخت دلتنگ و ناراحت خواهى شد