سِحْر چشم‌

97. نفوذ جادوى ساحران فرعون، در چشمان بنى‌اسرائيل:

قالَ أَلْقُوا فَلَمَّا أَلْقَوْا سَحَرُوا أَعْيُنَ النَّاسِ وَ اسْتَرْهَبُوهُمْ‌ ....

اعراف (7) 116

98. كافران مكّه، مدّعى مسحور شدن چشمهاى خويش در صورت مشاهده گشايش درهاى آسمان:

وَ لَوْ فَتَحْنا عَلَيْهِمْ باباً مِنَ السَّماءِ فَظَلُّوا فِيهِ يَعْرُجُونَ‌ لَقالُوا إِنَّما سُكِّرَتْ أَبْصارُنا بَلْ نَحْنُ قَوْمٌ مَسْحُورُونَ. [1]

حجر (15) 14 و 15

سفيدى چشم‌

--) همين مدخل، چشم يعقوب عليه السلام‌

فوايد چشم‌

--) همين مدخل، بينايى چشم، چشم ابزار شناخت‌

قصاص چشم‌

99. قصاص چشم در برابر چشم، از قوانين الهى، در تورات:

إِنَّا أَنْزَلْنَا التَّوْراةَ ... وَ كَتَبْنا عَلَيْهِمْ فِيها أَنَ‌ ...

وَ الْعَيْنَ بِالْعَيْنِ‌ ... قِصاصٌ‌ ....

مائده (5) 44 و 45

كورى چشم‌

100. توانايى خداوند، بر كور نمودن چشمان كافران:

وَ لَوْ نَشاءُ لَطَمَسْنا عَلى‌ أَعْيُنِهِمْ فَاسْتَبَقُوا الصِّراطَ فَأَنَّى يُبْصِرُونَ.

يس (36) 66

101. نور شديد رعد و برق، از عوامل بينايى‌زدايىِ چشم:

أَوْ كَصَيِّبٍ مِنَ السَّماءِ فِيهِ ظُلُماتٌ وَ رَعْدٌ وَ بَرْقٌ‌ ... يَكادُ الْبَرْقُ يَخْطَفُ أَبْصارَهُمْ‌ ... وَ لَوْ شاءَ اللَّهُ لَذَهَبَ بِسَمْعِهِمْ وَ أَبْصارِهِمْ‌ ....

بقره (2) 19 و 20

أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يُزْجِي سَحاباً ثُمَّ يُؤَلِّفُ بَيْنَهُ‌ ...

يَكادُ سَنا بَرْقِهِ يَذْهَبُ بِالْأَبْصارِ.

نور (24) 43

102. مردانِ مصمّم به تجاوز نمودن به مهمانان لوط، مورد انتقام الهى، با كور شدن چشمهاى آنان:

كَذَّبَتْ قَوْمُ لُوطٍ ... وَ لَقَدْ راوَدُوهُ عَنْ ضَيْفِهِ فَطَمَسْنا أَعْيُنَهُمْ‌ ... [2]

قمر (54) 33 و 37

103. كورى چشمان متجاوزان قوم لوط، پيش از آمدن عذاب الهى بر آنان:

كَذَّبَتْ قَوْمُ لُوطٍ بِالنُّذُرِ وَ لَقَدْ راوَدُوهُ عَنْ ضَيْفِهِ فَطَمَسْنا أَعْيُنَهُمْ فَذُوقُوا عَذابِي وَ نُذُرِ. [3]

قمر (54) 33 و 37

احكام كورى چشم‌

104. كورى چشم، عامل معاف شدن از تكاليف مشروط به بينايى:

لَيْسَ عَلَى الْأَعْمى‌ حَرَجٌ‌ ....

نور (24) 61

[1] . در تفاسير يكى از معانىِ «سكّرت» را به «غشيت»- پوشش نهاده شده بر چشم- معنا نموده‌اند كه آن كنايه از افسونگرى، جادو نمودن و سحر تعبير شده است. (ر. ك: جامع‌البيان، ج 8، جزء 14، ص 17؛ روض‌الجنان، ج 11، ص 313)

[2] . «طمس» به معناى برطرف و محو كردن اثر است. (مفردات، ص 524، «طمس»)

[3] . پس از آنكه لوط عليه السلام قوم خود را نصيحت كرد كه دست‌از مهمانان او بردارند و آنها قبول نكردند و به خانه او وارد شدند تا به مقصد خود نايل گردند، جبرئيل با پَر خويش آنها را كور كرد. (مجمع‌البيان، ج 9-/ 10، ص 291؛ روض‌الجنان، ج 18، ص 228)