«الَّذِى عَلَّمَ يا لْقَلَمِ؛ آنكس كه به وسيله قلم تعليم داد» (علق 4)

اين معلم بزرگ عالم هستى گاه به «آدم» تمامى علم اسما را مى‌آموزد، و گاه به نوع انسان آنچه را كه نمى‌داند و به آن نياز دارد (از طريق تكوين و تشريع) تعليم مى‌دهد.

گاه قلم به دست او مى‌دهد، نوشتن را مى‌آموزد، و گاه يك حرف و دو حرف بر زبانش مى‌نهد و شيوه سخن گفتن را به او تعليم مى‌دهد، و اينها همه حاكى از آن است كه يكى از بزرگترين اوصاف او تعليم دادن بندگان است، تعليمى كه وسيله شناخت و معرفت آنها مى‌شود.

12- امتياز انسان بر ساير موجودات به علم است‌

«قالَ يا آدَمُ انْبِئهم بِاسْمائِهِمْ فَلَمّا انْبَأَهُمْ بِاسْمائِهِم قالَ الَمْ اقُلْ لَكُمْ انّى اعْلَمُ غَيْبَ السَّمواتِ وَاْلَارْضِ وَاعْلَمُ ما تُبْدوُنَ وَ ما كُنْتُمْ تَكْتُمُونَ: فرمود: اى آدم! آنها را از اسامى و اسرار موجودات آگاه كن، و هنگامى كه آدم آنها را آگاه ساخت، فرمود: نگفتم من غيب آسمان‌ها و زمين را مى‌دانم، و نيز آنچه را شما (فرشتگان) آشكار مى‌كنيد يا پنهان مى‌داشتيد» (بقره 33)

اين سخن بعد از آن گفته شد كه خداوند به فرشتگان دستور داد هنگامى كه خليفه و نماينده خودم «آدم» را آفريدم، همه در برابر او سجده و خضوع كنيد، و از اين طريق برترى او را آشكار سازيد، فرشتگان هنگامى كه آمادگى و استعداد آدم را براى علم و معرفت در بالاترين حدّ يافتند پى به اين حقيقت بردند كه چرا او خليفة اللَّه و گل سر سبد عالم هستى است و از گفتگويى كه قبلًا در اين زمينه كرده بودند نادم و پشيمان گشتند. [1]

13- درجات قُرب به خدا متناسب با درجات معرفت است‌

[1]. پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله و سلم مى‌فرمايد: «اكْثَرُ النّاسِ قَيمةً اكْثَرُهُمْ علماً وَاقَلُ النّاسِ قَيمةً اقُلُهُمْ عِلْماً؛ «آن‌كس كه علمش از همه افزون‌تر باشد قيمتش از همه بيشتر است، و آن كس كه علمش از همه كمتر باشد قيمتش از همه كمتر» (بحارالانوار، جلد 1، صفحه 164).