نام کتاب : احمد موعود انجيل نویسنده : سبحانى، شیخ جعفر جلد : 1 صفحه : 89
آنان از آيات زيادى كه بر عليت موجودات در جهان طبيعت تصريح كرده و آنها را دارندگان آثار و علل پيدايش پديده هاى طبيعى معرفى نموده است، غفلت ورزيده اند.
قرآن در عين اين كه همه موجودات را مخلوق خدا مى داند، ولى خود اين موجودات را مبدأ اثر نيز معرفى مى كند. چنان كه بادها را تلقيح كننده درختان و گياهان، يا بارور كننده ابرها[1] معرفى مى كند، و مى فرمايد:
«ما به وسيله ابرها آب نازل كرديم و در پرتو آن، ميوه هايى از دل زمين بيرون آورديم».
اين دو آيه و ده ها آيه ديگر، به رابطه عليت ميان باد و باران، و تلقيح و پيدايش ميوه ها، تصريح مى نمايد.[4]
انسان ـ اعم از مؤمن و كافر ـ در خود قرآن مبدأ و علت يك سلسله كارهاى خوب و بد معرفى، و براى اعمال هر كدام پاداش و كيفرى تعيين شده است.
چگونه پيروان اين مكتب افراطى اين دسته از آيات را ناديده گرفته و آثار
[1] اشاره به اختلافى است كه در معناى آيه:(وَأَرْسَلنا الرِّياح لَواقِح) وجود دارد. البته معناى دوم از جهاتى روشن تر است. [2] حجر(15) آيه 22. [3] اعراف(7) آيه 57. [4] آيات مربوط به تصريح قرآن به رابطه عليت ميان پديده ها و آثار آنها بيش از آن است كه در متن آورده شد و ما مجموع آيات مربوط به اين موضوع را در كتاب مبانى توحيد از نظر قرآن گرد آورده ايم. ر.ك: مبانى توحيد از نظر قرآن، بخش «توحيد در ربوبيت و كارگردانى».
نام کتاب : احمد موعود انجيل نویسنده : سبحانى، شیخ جعفر جلد : 1 صفحه : 89