responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : دانشنامه جهان اسلام نویسنده : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    جلد : 1  صفحه : 2194

 

بهاری ، علی اصغر ، موسیقیدان و نوازندة طراز اول کمانچه . در 1284 ش در تهران و در خانواده ای که همگی اهل موسیقی بودند و در نواختن کمانچه تبحر داشتند، زاده شد و از ده سالگی شروع به آموختن کمانچه کرد. در هجده سالگی به گروه همنوازی ابراهیم منصوری دعوت شد و تا 1309 ش با آنها همکاری کرد (بهاری ، ص 16؛ وجدانی ، ذیل مادّه ). همزمان با رواج ویلن در ایران ، به آموزش این ساز نزد رضا محجوبی و رکن الدین مختاری پرداخت (وجدانی ، همانجا). از 1310 ش به نواختن ویلن ، که بتدریج در موسیقی ایرانی جای کمانچه را می گرفت ، روی آورد و تا 1332 ش مانند دیگر همتایانش ، چون ابوالحسن صبا، آن را به شیوة کمانچه می نواخت (بهاری ، ص 17). در همین سال ، به رادیو تهران دعوت شد. با اینکه در آن زمان کمانچه کاملاً از رونق افتاده بود، با کوششهای بهاری و شاگردانش این ساز کم کم بار دیگر رونق یافت (همانجا). بهاری در 1333 ش ازدواج کرد (حنانه ، ص 75). چند سال بعد، به دعوت روح الله خالقی ، به تدریس در هنرستان موسیقی ملی مشغول شد (رجوع کنید به وجدانی ، همانجا). در 1346 ش ، نخستین همنوازی خود را در شهرهای اروپا همراه حسین تهرانی (ضرب )، حسین قوامی (آواز)، منوچهر جهانبگلو (سنتور)، و فرهنگ شریف (تار) برگزار کرد و از آن به بعد تا 1357 ش ، بارها برای اجرای برنامه همراه استادان بزرگ موسیقی به پاریس رفت (بهاری ، همانجا). در دهة 1350، در کنار تعلیم شاگردان بسیارش ، به دعوت داریوش صفوت ، یک دورة مفصل از ردیفهای موسیقی ایرانی را با کمانچه اجرا و ضبط کرد، همچنین مجموعة کاملی از تصنیفها، رِنگها، ضربیها، و پیش درآمدهای قدما را نواخت که ضبط شده است (ستایشگر، ج 3، ص 111). بعد از انقلاب ، بهاری علاوه بر اجرای چند همنوازی همچنان به تعلیم شاگردانش مشغول بود. در 1368 ش ، از او و چند استاد دیگر در تالار وحدت تجلیل شد. در همین زمان ، به کوشش محمدرضا منوچهری فر، یک دوره تکنوازی از او ضبط شده که انتشار یافته است . آخرین برنامة همنوازی او، در

آخرین سال عمرش ، به همراه چند هنرمند جوان ، در تالار اندیشه برگزار شد.

در 1373 ش ، مجموعه ای از دانش شفاهی او را که به کوشش شاگردش ، مهدی آذرسینا، در کتابی به نام آثاری از استاد اصغر بهاری ، نغمه نویسی شده و به چاپ رسیده است . بهاری ، یک بداهه نواز موسیقی ایرانی با حفظ خصوصیات سنت قدیم این هنر بود. او را وارث گنجینة هنری کمانچه نوازان قدیم و عامل انتقال هنر آنها به نسلهای بعد می دانند. گذشته از دانش شفاهی و اطلاعات عظیم او از ساخته های قدما، شیوة هنرمندانة اجرا و نحوة استخراج صدا از کمانچه در ساز او قابل توجه است . بهاری از حیث تعهد اخلاقی و ایمان مذهبی و شرافت انسانی نیز نمونه بود. وی در 1374 ش درگذشت (ستایشگر، ج 3، ص 110).


منابع :
(1) علی اصغر بهاری ، «علی اصغر بهاری : به یاد ندارم در هیچ زمانی موسیقی اصیل به اندازة چند سال اخیر طرفدار پیدا کرده باشد» (مصاحبه )، گزارش فرمهر منجزی ، ادبستان ، سال 3، ش 26 (بهمن 1370)؛
(2) شهین حنانه ، پشت دریچه ها ، تهران 1371 ش ؛
(3) مهدی ستایشگر، نام نامة موسیقی ایران زمین ، ج 3، تهران 1376 ش ؛
(4) بهروز وجدانی ، فرهنگ موسیقی ایرانی ، تهران 1376 ش .

/ سیدعلیرضا میرعلی نقی /



نام کتاب : دانشنامه جهان اسلام نویسنده : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    جلد : 1  صفحه : 2194
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست